To czy tekst zostanie przeczytany, zależy w dużej mierze od tego, jak wygląda. Szczególne znaczenie ma to w przypadku treści publikowanych w internecie. Kilka zawartych w tym artykule rad pozwoli zachęcić twoich użytkowników do dokładniejszej lektury.
Tekst wyświetlany na monitorze czyta się inaczej niż drukowany. Ponadto wiadomości umieszczane w internecie mają nieco inny charakter, więc użytkownicy sieci zmieniają swoje nawyki związane z czytaniem. Artykuły są zwykle „omiatane” wzrokiem, a dopiero po zauważeniu interesujących słów kluczowych czytelnik zatrzymuje się na danym akapicie. Z tego względu warto zastosować się do sześciu rad, które pozwolą stworzyć layout pomagający w czytaniu.
{ikona-nc01}
Rozmiar akapitu
Podstawową jednostką, w której zawiera się tekst, jest akapit. W publikacjach elektronicznych są one znacznie krótsze niż w tradycyjnych mediach. Kilka lub kilkanaście linijek to maksimum tego, na czym czytelnik jest w stanie skupić uwagę.
Równie ważna jest szerokość akapitu. Wg specjalistów od typografii powinna mieścić się w granicach 45 do 70 znaków, a najlepiej bliżej dolnej granicy tego przedziału. Jako że ustawienie takiego rozmiaru prowadzi do marnowania bocznej przestrzeni, można zastosować schemat siatki i umieścić tekst w kilku kolumnach.
Zdecydowanie nie należy tworzyć akapitów o szerokości całego okna przeglądarki. Większość użytkowników korzysta z monitorów o rozdzielczości co najmniej 1024 pikseli w poziomie. Tekst o takiej szerokości jest praktycznie niemożliwy do ogarnięcia wzrokiem, co zmusza czytającego do ruszania głową. W konsekwencji prowadzi to do spowolnienia czytania i gubienia linijek przy przejściu do kolejnego wiersza.
{ikona-nc02}
Równaj do lewej
W językach, w których pisze się od lewej do prawej (polski, angielski itd.) w tekście ciągłym powinno stosować się wyrównanie do lewej. Oznacza to, że tekst po lewej stronie, tam gdzie zaczynamy czytać tworzy prostą linię. Ułatwia to odnalezienie jej początku przy przejściu do nowego wiersza.
Wyrównanie do prawej absolutnie nie nadaje się do czytania i nie powinno być stosowane. Wyjątkiem są języki, w których piszę się od prawej do lewej (np. arabski). Należy o tym pamiętać, jeżeli projektujemy stronę, która ma kilka wersji językowych, w tym np. arabską.
Wyrównanie do lewej prowadzi do poszarpania prawego brzegu tekstu – wyrazy nie mają takiej samej długości, więc kończą się w różnych miejscach. Nie jest to najbardziej estetyczne. Rozwiązaniem problemu jest justowanie, czyli wyrównanie jednocześnie do lewej i prawej strony. Tekst taki pozostaje czytelny i sprawia wrażenie bardziej eleganckiego, ale może prowadzić do pewnych kłopotów.
Po pierwsze, nie wszystkie przeglądarki poprawnie przenoszą wyrazy do nowej linii, a dzielenie wyrazów wymaga ręcznego wstawienia odpowiedniego znaku (encji {html}{/html}) informującego o końcu sylaby. Ponadto tekst wyjustowany ma tendencję do tworzenia „dziur” (tzw. efekt rzeki), które dzielą go na kilka części.
{ikona-nc03}
Używaj śródtytułów
Użycie śródtytułów, czyli „tytułów akapitu”, pozwala na podzielenie tekstu na logiczne bloki. Jako że tekst publikowany w internecie jest tylko skanowany wzrokiem, a nie czytany od początku do końca, należy pomóc czytelnikowi w odnalezieniu interesujących treści.
Śródtytuły powinny dobrze opisywać kolejny akapit (lub akapity), wyróżniać się z tekstu i oznaczona tagami {html}
{ikona-nc04}
Uważaj na fonty
Język HTML, w którym tworzona jest większość stron internetowych, jest językiem opisu treści. W poprawnie napisanych witrynach warstwa informacji (treść) jest całkowicie oddzielona od warstwy prezentacji (wygląd). W związku z tym użytkownicy mogą sami wybrać jak będzie wyglądała witryna na ich komputerze. Mogą nie tylko zmienić rozmiar czcionki, ale także jej krój, tło i inne właściwości.
Nigdy nie należy zakładać, że czytelnik posługuje się wymyślnymi krojami pisma. Najlepszym wyjściem jest zasugerowanie mu, które elementy chcielibyśmy wyświetlić krojem szeryfowym (tytuły), które bezszeryfowym (tekst ciągły), a które krojem o stałej szerokości (fragmenty kodu). Podane w nawiasach obiekty są tylko przykładami, ale wskazane rodziny fontów powinny się w nich sprawdzić. Jeśli mamy szczególny powód możemy zasugerować jeden z {link_wew 924}popularnych fontów{/link_wew}.
Przy projektowaniu strony warto zwrócić uwagę na wyrażenie rozmiaru czcionki w emach, a nie punktach czy pikslach. Jest to jednostka pokazująca proporcje między elementami. Przykładowo, obiekt o wysokości 6 emów będzie zawsze 3 razy wyższy od elementu wysokiego na 2 emy. Wysokość jednego ema wybiera użytkownik po swojej stronie – zwykle jest to 12-16 piksli na jeden em, ale nie należy tego zakładać.
Dzięki takiemu podejściu pozwolimy czytelnikowi na łatwe skalowanie tekstu, a jeśli ma problemy ze wzrokiem i ustawił jako em. np. 30 piksli, strona nie „rozjedzie się”.
{ikona-nc05}
Szary na białym
Wybór kolorystyki strony z zakresu „ciemny tekst na jasnym tle” czy „jasny na ciemnym” był poruszany wcześniej w artykule „Czarno na białym: jak dobrać tło na stronie WWW” (http://serwis.magazynyinternetowe.pl/artykul/4393,1,1988,czarno_na_bialym_jak_dobrac_tlo_na_stronie_www.html).
Generalnie stworzenie layoutu, w którym tło jest jasne, a tekst ciemny, sprawia mniej problemów niż odwrotnego (w tzw. kontrze). Warto zwrócić uwagę na kontrast pomiędzy tłem a tekstem. Nie może on być za mały, bo treść będzie zlewać się z tłem. Jednak również maksymalny kontrast (czarny na białym) nie jest dobrym rozwiązaniem.
Najlepszym wyjściem jest ustawienie ciemnoszarego (np. #333333) tekstu na białym lub jasnoszarym tle. Taki układ nie razi w oczy, a jednocześnie zapewnia wystarczający kontrast. Przed ostatecznym oddaniem takiego projektu warto przetestować kolory na kilku monitorach. Tanie matryce LCD posiadają zwykle bardzo duży kontrast. Grafik sprawdzający wygląd tylko na swoim monitorze wartym kilka razy więcej niż przeciętny, może być zaskoczony wynikiem pracy na gorszych wyświetlaczach.
{ikona-nc06}
Oszczędnie z wyróżnieniami
Czym więcej elementów o niestandardowym kroju w tekście, tym mniej będzie on czytelny. O ile pogrubienie niektórych wyrazów ma sens, to bardzo łatwo z nim przesadzić.
Pogrubienie stosuje się do zwrócenia uwagi na dany wyraz albo wyrażenia silnej emfazy (tag {html}{/html}), czyli zaakcentowania go. Kursywy (pochylenia) używa się przy cytatach lub wtrąceniach z języka obcego. Niestety, większość serwisów newsowych przesadza z użyciem wyróżnień. Prawdopodobnym wyjaśnieniem jest to, że wyszukiwarki traktują słowa zawarte w tagu {html}{/html} jako ważniejsze. Można się o tym przekonać np. w tekstach portalu gazeta.pl, gdzie słowa wyróżniane są z automatu.
Zupełnym nieporozumieniem jest wyróżnianie wyrazów na kilka sposobów. Czytelnik nie wie, co mają oznaczać kolejne style, szuka linków i rozprasza się zamiast skupić na tekście.
Nie zapomnij o treści
Zastosowanie kilku powyższych rad pozwoli stworzyć bardziej estetyczne i przede wszystkim użyteczne strony, które umożliwią użytkownikowi łatwy dostęp do zgromadzonej treści. Mimo że to publikowana informacja jest najważniejsza, to lepsze wrażenie sprawi jeśli będzie podana w przystępnej formie.
