Nie zawsze trzeba wydawać tysiące złotych na komercyjne oprogramowanie. W drugim odcinku naszego cyklu sięgniemy po darmowe programy biurowe, jak również kombajny multimedialne. A na deser coś na odprężenie dla wszystkich, czyli kilka darmowych gier.
Praca biurowa
Co zrobiłbyś, gdybyś miał do wyboru zakup drogiego samochodu o znanej marce lub przyjęcie w prezencie przyjaznego auta o bardzo podobnych parametrach z darmowym serwisem czynnym całą dobę?
Tak właśnie wygląda porównanie rozsławionego pakietu Microsoft Office z młodszym i prężnie rozwijającym się projektem OpenOffice.org (http://pl.openoffice.org).
OpenOffice to pakiet biurowy działający w wielu środowiskach i systemach operacyjnych, z otwartym dostępem do kodu źródłowego. Można go stosować legalnie i bez żadnych opłat w domach, firmach, urzędach i szkołach.
Program dzieli się na 6 odrębnych aplikacji:
- Writer – edytor tekstu,
- Calc – arkusz kalkulacyjny,
- Impress – tworzenie prezentacji multimedialnych,
- Draw – tworzenie grafiki wektorowej,
- Base – bazy danych,
- Math – edytor równań matematycznych.
Wspomniałem o czynnym całą dobę serwisie nie bez powodu. W polskiej pajęczynie aż roi się od poradników dla początkujących użytkowników OpenOffice, a także miejsc dyskusji i pomocy entuzjastów tego pakietu.
Darmowe programy do pracy biurowej:
OpenOffice.org 3.0 |
Przeglądarki grafiki
Dość ciekawie prezentuje się historia ACDSee – aplikacji, która początkowo była prostą, małą przeglądarką grafiki. Obecnie to potężne narzędzie, które oprócz przeglądania obrazów ma coraz więcej dodatkowych, rozbudowanych funkcji. Niestety, darmowy dawniej program, dziś kosztuje ponad 250 złotych. Wielu użytkowników, chcąc jedynie poprzeglądać zdjęcia, korzysta ciągle ze starszych wersji programu.
Niesłusznie, biorąc pod uwagę, że istnieją świeże, darmowe i bardzo dobre przeglądarki grafiki. Jedną z nich jest XnView (http://xnview.com). Program ten obsługuje kilkadziesiąt formatów graficznych, ale posiada też możliwość otwierania plików tekstowych oraz wyświetlania zawartości plików nieznanych formatów w postaci szesnastkowej. Zawiera dosyć duży zestaw narzędzi do edycji grafiki, które pozwalają dokonywać prostych przeróbek. Godne zauważenia są także dodatkowe możliwości programu, takie jak tworzenie panoram, wyodrębnianie klatek animacji czy pokaz slajdów.
Warty uwagi jest też program IrfanView (http://irfanview.com). Poza ogólnymi możliwościami, pozwala na retuszowanie zdjęć i obsługuje interfejs TWAIN pozwalający wczytywać obrazy z cyfrowych aparatów fotograficznych, skanerów czy kamer. Program zawiera też narzędzia do operacji wsadowych na wielu plikach, jak choćby konwersji na inny format graficzny. Ostatnie wersje wyposażono również w narzędzia do tworzenia prostych albumów zdjęć, które można następnie łatwo opublikować w sieci.
Darmowe przeglądarki grafiki:
IrfanView 4.23 |
XnView 1.96 |
Tworzenie i edycja grafiki
Od przeglądarek grafiki wypada przejść do programów umożliwiających jej tworzenie. Główny podział tych aplikacji przebiega wedle specjalizacji na grafikę wektorową i grafikę rastrową.
W grafice wektorowej poszczególne elementy obrazu to fragmenty linii prostych i łuków będących częściami figur geometrycznych oraz wszelkie złożenia tych tworów. W grafice rastrowej obrazy tworzone są z położonych blisko siebie punktów (czyli pikseli) o różnorodnym kolorze, które w efekcie stwarzają pozorny obraz ciągły.
Różnice pomiędzy grafiką wektorową a rastrową szeroko opisujemy w artykule „{link_wew 3270}PNG – nieużytek czy spełnienie marzeń webmasterów?{/link_wew}”.
Najpotężniejszym kombajnem dla grafiki rastrowej jest Adobe Photoshop. Przeznaczony dla profesjonalnych grafików, bywa równie często wykorzystywany do zastosowań domowych, tyle że w wersji pirackiej. Na szczęście z myślą o amatorach powstały inne edytory graficzne, które można legalnie pobrać za darmo.
Dobrą alternatywą jest choćby GIMP (http://gimp.org). GIMP to skrót od GNU Image Manipulation Program. Ten edytor, podobnie jak aplikacja Adobe, także obsługuje warstwy i maski warstw, narzędzia do modyfikacji kolorów, możliwość tworzenia własnych pędzli, gradientów i deseni. Oferuje również filtry i narzędzia do modyfikacji obrazu, rozbudowane narzędzia zaznaczania, wspiera współpracę z tabletem i mnóstwo opcji dostępnych po zainstalowaniu odpowiednich wtyczek i dodatków.
Choć niewielki GIMP nie zagrozi pozycji Photoshopa w zastosowaniach profesjonalnych, to dla każdego entuzjasty tworzenia grafiki komputerowej, a także przerabiania i retuszu zdjęć, może okazać się idealnym wyborem.
W grafice wektorowej od lat króluje natomiast CorelDRAW. Przynajmniej w Polsce i Europie, ponieważ po drugiej stronie oceanu większą popularnością cieszy się Adobe Illustrator. Co jednak z tego, skoro oba programy kupić można w cenie ok. 1000 złotych?
Oczywiście i w tym wypadku warto posłużyć się zamiennikiem. Inkscape (http://inkscape.org) to dynamicznie rozwijający się, darmowy edytor grafiki wektorowej. Z każdą kolejną odsłoną, ten program jest coraz bogatszy w opcje, a jednocześnie zachowuje pełną prostotę obsługi. Dzięki temu nawet początkujący użytkownik może coś w nim zaprojektować.
Podstawowym minusem programu jest fakt, że nie nadaje się do przygotowywania obrazów drukowanych. Warto jednak dodać: jeszcze, bo programiści z Inkscape Team już nad tym pracują. Zachęcić może z kolei informacja, że Inkscape jest kompatybilny z systemami Windows, Mac i Linux, więc nie będzie problemu z przenoszeniem grafik pomiędzy tymi platformami.
Darmowe programy do obróbki grafiki:
Gimp 2.6 |
Inkscape 0.46 |
Odtwarzacze plików audio i wideo
Często nasze komputery przyjmują na siebie funkcje kina domowego czy wieży stereo, więc i o tym powinniśmy pomyśleć. Jeśli chodzi o odtwarzacze filmów, nawet nie wspomnimy o płatnych możliwościach, bo darmowe aplikacje całkowicie wyprzedziły je w jakości usług.
Pierwszym godnym polecenia programem jest polski BESTplayer (http://bestplayer.com.pl). Odtwarzacz autorstwa Karola Winnickiego po raz pierwszy ukazał się w roku 2001. Od niedawna dostępna jest druga, stale aktualizowana odsłona tego odtwarzacza. Pozwala ona na odtwarzanie filmów, muzyki, płyt DVD, strumieni radiowych i telewizyjnych. BESTplayer, choć wygląda na prościutki programik, zapewnia między innymi automatyczne pobieranie napisów do odtwarzanego filmu, wyświetlanie okładek i podstawowych informacji o odtwarzanym utworze czy obsługę lektora. Duże wrażenie robi szczególnie wyszukiwanie napisów do filmów. Wystarczy chwila, by BESTplayer odnalazł ścieżkę *.txt z polskimi napisami dopasowanymi do posiadanego pliku wideo.
Do wyświetlania filmów na DVD lepiej niż BEST nadaje się natomiast Media Player Classic (http://sf.net/projects/guliverkli). Z łatwością radzi sobie z każdego rodzaju formatami DVD, umożliwia ich łatwe otwieranie, skoki pomiędzy scenami czy przeglądanie menu głównego filmu. Wyglądem MPC do złudzenia przypomina aplikację Windows Media Player, jednak jest wyposażony w dużo ciekawsze możliwości.
Ciekawie prezentują się również odtwarzacze muzyki, gdzie od niepamiętnych czasów króluje Winamp (http://pl.winamp.com). Zasłużenie zresztą, bo pomimo swojej popularności, w bogatej wersji domowej nadal dostępny jest za darmo.
A jednak, za plecami króla, prężnie rozwija się m.in. rosyjski AIMP (http://aimp.ru). Poza samą funkcją ustawiania playlist i odtwarzania muzyki oferuje on również zestaw narzędzi pozwalających na edytowanie tagów, konwertowanie dźwięku pomiędzy rożnymi formatami, rippowanie płyt czy rejestrowanie dźwięku. Dodatkowym walorem AIMP-a jest obsługa wtyczek (poszerzających funkcjonalność) i skórek, które tak jak w Winampie, pozwalają na dostosowanie wyglądu odtwarzacza do własnych upodobań.
Darmowe odtwarzacze audio i wideo
Winamp 5.55 Full |
AIMP 2.51 |
BESTPlayer 2.04 |
Media Player Classic 6.4 |
Zobacz również: ALLPlayer 3.7.6.5 (http://www.allplayer.org), Foobar2000 (http://foobar2000.org)
Wypalanie płyt
Nieraz muzykę, filmy czy innego rodzaju pliki chcemy również zgrać na płytę. Tu znów pojawiają się schody. Bo rzeczywiście, o Nero Burning ROM słyszał chyba każdy, ale pełna wersja tego programu to koszt około 300 złotych. Głupio byłoby wydać tyle pieniędzy, jeśli istnieje inna możliwość.
Ta przypływa do nas ze Szwecji, gdzie Stefan Haglund pracuje nad kolejnymi wersjami CDBurnerXP (http://cdburnerxp.se). Burner to całkowicie darmowy program do nagrywania płyt CD i DVD (każdego typu). Program nie jest może aż tak rozbudowany jak Nero, lecz oferuje wszystko, co niezbędne do nagrywania płyt. Umożliwia także nagrywanie danych z obrazu ISO, zgrywanie płyt do obrazu, tworzenie i kontynuowanie wielosesyjnych płyt CD i zgrywanie płyt CD-Audio do plików w formatach *.mp3, *.ogg, *.wma i *.wav.
CDBurnerXP to aplikacja godna polecenia, jednak ma pewne problemu w zetknięciu z płytami DVD. Ich wypalanie trwa znacznie dłużej niż podczas nagrywania Nero. Do nagrywania DVD, polecamy więc program ImgBurn (http://imgburn.com). IB świetnie radzi sobie ze wszystkimi formatami, zajmując przy tym bardzo niewiele miejsca i pamięci.
Darmowe programy do wypalania płyt
CDBurnerXP 4.2.4 |
ImgBurn 2.4 |
Gry komputerowe
Gier jest mnóstwo, więc chcemy jedynie zwrócić uwagę na to, że istnieje wiele takich, które choć darmowe, skupiają w sobie duże społeczności graczy i wielkie możliwości.
Wolfenstein: EnemyTerritory
Enemy Territory to sieciowa gra FPS osadzona w realiach II wojny światowej. Przed rozpoczęcie rozgrywki wybieramy jedną ze stron konfliktu i profesję, w której przedstawiciela chcemy się wcielić. Do wyboru mamy inżyniera, medyka, szpiega, żołnierza lub zaopatrzeniowca. Gra odnosi wielkie sukcesy właśnie z powodu konieczności współpracy w zespole dla wspólnego dobra i zwycięstwa.
Trackmania Nations Forever
Trackmania Nations Forever to bezpłatna wersja popularnej gry wyścigowej. Oferuje 65 trudnych torów (w wersji podstawowej, do ściągnięcia są dodatkowe mapy), po których rozpędzimy nasze futurystyczne bolidy do zawrotnych prędkości.
Na szczególną uwagę zasługuje tryb multiplayer, który pozwala na rozgrywki pomiędzy posiadaczami darmowych i komercyjnych edycji gry. Interesujący jest też wbudowany edytor, umożliwiający tworzenie własnych tras oraz studio filmowe, pozwalające na montowanie filmów z gry.
Więcej o starych grach piszemy w artykule „{link_wew 4607}Starych gier czar{/link_wew}”.
Różnego rodzaju mini-gierki opisujemy natomiast w naszej rubryce Gry: {link2}http://www.magazyninternet.pl/gry/{/link2}.
Zamiast zakończenia
– będzie wytłumaczenie! Wszystkie programy, które opisaliśmy w naszym przeglądzie działają w zgodzie z systemem Windows, a tylko część dostępna jest także na Linuksa. Dziwne, prawda? W końcu całe to zestawienie dobrze byłoby rozpocząć od przedstawienia idealnego zamiennika komercyjnego systemu Windows.
Niestety, w tej chwili nie widzimy platformy, która byłaby tak przyjazna początkującym użytkownikom (głównie za sprawą popularności Windowsa) i dopóki to się nie zmieni, chcąc nie chcąc, w naszych serwisach opisywać będziemy głównie aplikacje dostępne właśnie pod Okienkami.