Przegląd programów do tworzenia tutoriali

Można podzielić się z innymi wiedzą na temat obsługi jakiejś aplikacji lub internetowej usługi, wykorzystując jeden z programów do aktywnego przechwytywania zawartości pulpitu i tworząc film instruktażowy.

Opisywane aplikacje przechwytują z określoną
częstotliwością wszystkie akcje wykonywane
na pulpicie i zapisują wszystko
w postaci filmu, który można następnie dowolnie
powielać i publikować w sieci. Często
możliwe jest wzbogacenie tworzonej prezentacji
komentarzem tekstowym (w formie np.
dymków) i/lub dźwiękowym. Oto czołówka
programów z tego gatunku.

Wink

Rozpoczynając nowe zadanie Wink pyta, jaki
ma być rozmiar przechwytywanego obszaru:
cały pulpit, aktywne okno, obszar o zdefiniowanych
rozmiarach (w pikselach) albo dowolny
prostokąt narysowany myszką na ekranie.

W ustawieniach można określić z jaką częstotliwością
mają być robione kolejne zrzuty
(w sekundach lub minutach), a nawet wymusić
wykonywanie dodatkowych zrzutów poza sekwencją czasową (klikając myszką bądź
używając jakiegoś skrótu klawiaturowego).
Oprócz robienia zrzutów można także rejestrować
równolegle dźwięk.

Po zakończeniu procesu przechwytywania
zrzuty są ładowane do edytora, gdzie tworzy
się prezentację bądź to w formie filmu,
bądź przewijanych (ręcznie lub automatycznie)
plansz. Każdy ze zrzutów można rozbudować
dodatkowymi elementami, takimi jak: kolejny
obrazek wtopiony w zrzut, kształt (kółko, prostokąt
itp.) albo informacja tekstowa w dymku.
Każdą planszę (zrzut) można zaopatrzyć
w oddzielny podkład dźwiękowy.

Projekcją prezentacji steruje się integrując
z planszami hiperłącza w postaci ikon-strzałek.
Odsyłacze mogą przenosić nie tylko do kolejnej
planszy, ale również do dowolnie wybranej lub
mogą otwierać jakąś stronę internetową.

Program umożliwia ponadto przycinanie (kadrowanie)
wszystkich zrzutów do określonego
rozmiaru oraz zmniejszanie ich rozdzielczości.
Gotowy projekt można zapisać jako samouruchamiającą
się prezentację w formacie
EXE lub SWF (w tym drugim przypadku nawet
z preloaderem) albo wyeksportować do formatu
PDF lub HTML.

CamStudio

CamStudio nagrywa pulpit, jeśli można się
tak wyrazić, w formatach AVI (film) lub SWF
(Flash). Obszar przechwytywania zaznacza się
rysując myszką prostokąt, ustawiając rozmiary
okna zrzutu, a następnie kotwicząc ustawioną
ramkę gdzieś na pulpicie albo wybierając
cały pulpit.

Przed rozpoczęciem nagrywania trzeba określić
format, w jakim ma być zapisany materiał
filmowy. Film może być niemy lub z podkładem
dźwiękowym. W przypadku formatu AVI można
określić częstotliwość przechwytywania klatek
oraz wybrać kodek do kompresji filmu. Wybierając
zapis w formacie flasha (SWF) można
zintegrować film z dokumentem HTML, określić
tryb kolorów, szybkość projekcji, wygenerować
przyciski sterowania (play, pause, stop), a nawet
preloader. CamStudio może również przygotować
surowy plik flasha, który można dalej
edytować w odpowiednim programie.

Dźwięk może być przechwytywany bezpośrednio
z wyjścia line out karty dźwiękowej
albo z mikrofonu.

Razem z obrazem może być przechwytywany
także ruch wskaźnika myszki. Odpowiednie
opcje pozwalają określić jego kształt i podświetlenie.
W obszar przechwytywania można wklejać
plansze tekstowe o różnych kształtach i kolorach.
Producent dołącza do programu prosty odtwarzacz
plików AVI oraz narzędzie do ich konwertowania
na format SWF (SWF Producer).

Camtasia Studio

Komercyjny pakiet do rejestrowania sekwencji
filmowych i dźwiękowych, ich edycji oraz eksportu
gotowych plików do różnych formatów.
Program jest bardzo rozbudowany, ale twórcy
zadbali o przygotowanie odpowiedniej pomocy
zarówno w formie przewodników tekstowych,
jak i tutoriali filmowych, które można
znaleźć na stronie WWW.

Opcje konfiguracyjne pozwalają swobodnie
manipulować parametrami przechwytywania.
Można np. wymusić lekkie zaokrąglanie narożników
okna filmu, dostosować poziom nagłośnienia,
zakotwiczyć zaznaczenie na oknie wybranej
aplikacji czy też przeskalować je do innych
rozmiarów. Zamiast wybranej części pulpitu
można przechwytywać obraz wyłącznie
z kamery internetowej czy karty telewizyjnej.

Do tego dochodzą różne formy wyróżniania
pozycji kursora, kliknięć, wtapiania tekstów
i grafik, czy też powiększania lub pomniejszania
projekcji.

Po zakończeniu przechwytywania film
można od razu wyeksportować do jednego
z formatów: Flash (SWF/FLV), Windows Media
(WMV), QuickTime (MOV), RealMedia (RM),
AVI, iPod/iTunes, GIF (animowany) oraz MP3
(gdy przechwytywany był jedynie dźwięk). Zależnie
od wybranego formatu program zaproponuje
przygotowanie materiału w takiej formie
(objętości), aby pasowałdo formy przekazu, w jakiej
ma być dalej publikowany.

Zarejestrowany materiał
można też poddać edycji:
wyciąć lub połączyć fragmenty
filmu, wyciszyć lub
wzmocnić dźwięk w wybranych
jego odcinkach, odszumić
dźwięk, zrobić powiększenia
lub pomniejszenia, wkleić w wybrane klatki filmu
dymki z tekstami (niepełna
obsługa polskich znaków),
wprowadzić efektowne przejścia
(ang. transition) między
ujęciami (25 gotowych szablonów),
a nawet wkomponować
w film interaktywne elementy
nawigacyjne w postaci przycisków
start, stop itp.

Program w pełnej wersji komercyjnej
(3.1.3) był zamieszczony na krążku CD dołączonym
do styczniowego wydania MI. Płyta
dołączona do niniejszego wydania MI zawiera
Camtasię w wersji 5.0 (trial).

TurboDemo

Rozbudowany, w pełni spolonizowany program.
W rozpoczęciu nagrywania pomaga prosty kreator, który podpowiada, co i jak można
ustawić: rozmiar okna przechwytywania,
ukryty lub jawny tryb nagrywania, włączona
lub wyłączona rejestracja dźwięku, automatyczne
wstawianie domyślnych komentarzy
w dymkach, wyróżnianie kliknięć, zalecana
częstotliwość wykonywania zrzutów.

Odpowiednie skróty klawiaturowe pomagają
sterować procesem nagrywania. Każde
kliknięcie lewym klawiszem myszki w trakcie
nagrywania tworzy jeden slajd, na którym
z wybraną częstotliwością rejestrowane są
działania w zaznaczonym obszarze przechwytywania
– może to być dowolny obszar lub
okienko aktywnej aplikacji.

Po zakończeniu rejestracji nagrany materiał
jest ładowany do wbudowanego edytora,
gdzie można go dalej modyfikować. Do każdego
slajdu można dograć z mikrofonu dodatkowy
komentarz, przypisać hiperłącze, uzupełnić
o informacje tekstowe zawarte w dymkach
lub innych planszach. Dostępne są także różne
przyciski nawigacyjne, wskaźniki i quizy. Pomiędzy
slajdy można wklejać grafiki, w slajdach
modyfikować ślady kursora, a przejścia
między slajdami uzupełniać animacjami (zanikanie,
przenikanie itp.).

Gotową prezentację można wyeksportować
do kilku różnych formatów. Można z niej
przygotować film w formacie flasha lub wykonywalnego
pliku EXE, z polami nawigacji, preloaderem
i innymi ustawieniami, animowany
aplet Javy, animowanego GIF-a lub klip
filmowy w formacie AVI lub ASF.

AviScreen

Prosty program do przechwytywania działań
na pulpicie, dostępny w wersji darmowej (Classic)
oraz komercyjnej (Pro). Podobnie jak u konkurencji,
można tu zdefiniować kilka różnych
wielkości okna przechwytywania, ale unikalną
cechą jest umiejętność podążania ekranu
za wskaźnikiem myszy. Po zaznaczeniu pozycji
Follow the cursor mode obszar przechwytywania
przesuwa się razem ze wskaźnikiem
myszy, przy czym wskaźnik jest utrzymywany
w punkcie centralnym.

Dostępne opcje pozwalają m.in.: robić jednorazowe
zrzuty do pliku graficznego (GIF,
JPG, BMP) o zadeklarowanej jakości; sterować
pracą programu za pośrednictwem konfigurowanych
skrótów; wybrać z listy zainstalowanych
kodeków ten, który ma służyć do
kompresji obrazu; określić częstotliwość przechwytywania
kolejnych klatek; ukryć wskaźnik
myszy.

Wersja komercyjna AviScreena ma możliwość
równoległej rejestracji dźwięku. Można wybrać
źródło, częstotliwość próbkowania i przetestować
mikrofon.

Przechwycony materiał wideo zapisywany
jest w wybranym wcześniej folderze w formacie
AVI.

HyperCam

Program wyróżnia pełne spolszczenie, obejmujące
obok interfejsu także plik pomocy.
Inny nietypowy walor aplikacji to możliwość
jej uruchomienia bez instalacji. Program działa
stabilnie, nawet jeśli jest uruchomiony wprost
z pamięci USB bądź innego nośnika.

Oprócz typowych opcji związanych z przechwytywaniem
(pozycja i rozmiary obszaru,
definiowanie skrótów klawiaturowych itp.)
HyperCam może przechwytywać przezroczyste
okna warstwowe, zmieniać płynnie położenie
okna przechwytywania czy też wyróżniać
sygnałami dźwiękowymi i śladami
graficznymi kliknięcia myszki (inna plamka
dla lewego kliknięcia, a inna dla prawego).

W zasięg okna przechwytywania można wkleić
notatkę tekstową. Specjalny edytor pozwala
formatować wpisywane teksty (akceptowane
są polskie znaki) lub automatycznie zmieniać
treść notatki według ustalonego wcześniej
wzorca.

Zestawienie programów do tworzenia tutoriali