Google to nie wszystko

Google króluje wśród wyszukiwarek. Jednak w sieci tego typu serwisów jest mnóstwo. Warto z nich korzystać, bo potrafią pozytywnie zaskoczyć. Według firm badawczych Hitwise i com-Score, internauci na całym świecie wpisują co minutę do wyszukiwarek około 1,5 mln zapytań. Dwóch na trzech użytkowników sieci korzysta przy tym z Google.

Serwis ten odnotowuje ponad 37 miliardów wyszukiwań w ciągu miesiąca. Kolejny w stawce Yahoo! Search ma tylko 22% udziałów w rynku (8,5 mld zapytań). Następne są Live Search (dawniej MSN Search, 7,5% – 2,2 mld) i Ask.com (4,8% – 1,4 mld). Słabe wyniki mają także największe nieanglojęzyczne wyszukiwarki – chińska Baidu (3,3 mld) i południowokoreańska NHN (2 mld). W Polsce dominacja Google jest jeszcze większa.

Według firmy Gemius, najpopularniejsza na świecie wyszukiwarka posiada nad Wisłą 88% udziały w rynku (dane za listopad 2007 r.). Drugi na liście Onet ma zaledwie 5%. Kolejne są Wirtualna Polska (2,7%) i Microsoft (1,1%). Polska witryna Google jest najpopularniejszą stroną w naszym kraju – może pochwalić się prawie 11 milionami użytkowników i ponad dwoma miliardami odsłon miesięcznie.

Jednak Google to nie wszystko. Publikowane w sieci listy wyszukiwarek obejmują często po sto kilkadziesiąt pozycji. Duża część z tych stron jest przeznaczona dla zapaleńców lub specjalistów z danych dziedzin. Ale wiele serwisów ma charakter na tyle ogólny, że może przydać się praktycznie każdemu użytkownikowi sieci. Chodzi tu zarówno o typowe, googlopodobne strony, np. Yahoo! Search czy Live Search, jak i tematyczne witryny – skanujący blogi Technorati, poszukujący obrazów Picsearch czy prawniczy Lexis.

Ścigając się z Google

Obecnie wyszukiwarką numer dwa na świecie jest Yahoo! Search. Sam serwis Yahoo! był początkowo katalogiem stron internetowych. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych projekt przekształcił się w portal WWW z prawdziwego zdarzenia.

Usługa wyszukiwania stała się jedną z jego licznych funkcji. Najpierw mechanizm oparty był na rozwiązaniu HotBot dostarczonym przez kalifornijską spółkę Inktomi. Później pałeczkę przejęło Google, które wycofało się ze współpracy z Yahoo! w 2004 roku. W tym czasie portal kupił Inktomi oraz drugą firmę – Overture Services, właściciela wyszukiwarki AltaVista. W rezultacie opracowano autorski mechanizm Yahoo! Slurp, który wykorzystywany jest do dziś.

Usługa jest dostępna pod adresem http://search.yahoo.com. Wyniki są bardzo podobne do tych, które uzyskuje się w Google. Przykładowo, po wpisaniu słowa \”Apple\” w pierwszej kolejności pojawia się strona główna producenta iPodów, następnie jego sklep internetowy, później wpisy z Digga, Technorati i Wikipedii. Jedyna różnica to brak polskich wyników na czele listy. W przypadku Google stanowią one ponad połowę w pierwszej dziesiątce linków. Zaletą Yahoo! jest funkcja Search Assist. Znajduje ona podobieństwa między wynikami wyszukiwania a innymi, pokrewnymi stronami.

Dzięki temu po wpisaniu – na przykład – marki danego producenta komputerów pojawiają się szczegółowe słowa kluczowe, których kliknięcie doprecyzowuje listę wyświetlanych URL-i. Znacznie mniejszym graczem jest Live Search (http://search.live.com). Usługę tę uruchomiono jesienią 2006 r. jako następcę MSN Search Microsoftu. Prezentuje się nieźle, choć atmosferę psuje typowe dla giganta z Redmond pytanie o \”domyślność\” (Czy chcesz ustawić Live Search jako domyślnego dostawcę usługi?). Strona jest po polsku – niestety, pełne korzystanie ze wszystkich funkcji wymaga wyłączenia blokady JavaScriptu.

Wyniki wyszukiwania nie zachwycają. Po wpisaniu \”Asus\” w pierwszej kolejności pojawiły się odnośniki do głównych stron tego producenta – w wersji angielskiej, niemieckiej, a nawet chińskiej i japońskiej. Wśród nich znalazł się – nie wiedzieć czemu akurat ten – jeden z lokalnych dilerów Asusa z południowej Polski. Live Search (podobnie jak Google i Yahoo!) udostępnia wyszukiwarki wyspecjalizowane – obrazów, aktualności czy filmów. Na szczególną uwagę zasługują: specjalny serwis katalogujący kanały RSS oraz możliwość zapisywania wyników ogólnych lub tematycznych i automatycznego ich aktualizowania.

Dla biznesu i społeczności

Kolejna grupa wyszukiwarek dostarcza informacji o ludziach i firmach. Tu liderem jest Yellowpages (http://www.yellowpages.com), strona kontrolowana przez koncern telekomunikacyjny AT&T. Serwis istnieje od 1996 roku, choć już wcześniej pod tą marką publikowano w USA książkę telefoniczną, na której wzoruje się polska Panorama Firm. Ważnym graczem na rynku wyszukiwarek biznesowych jest także założony w 1999 roku Business.com (http://www.business.com).

Stanowi połączenie katalogu i typowego mechanizmu wyszukującego. Można przeglądać poszczególne kategorie lub wpisywać słowa kluczowe. W bazie znajduje się około 400 tys. firm. Jeszcze większy indeks (650 tys.) ma strona ThomasNet (http://www.thomasnet.com), będąca internetowym wydaniem publikowanego od XIX wieku \”Rejestru Amerykańskich Producentów Przemysłowych\”.

Dla klientów ważne są nie tylko adresy firm, ale także ceny. Dlatego w sieci działa wiele porównywarek cen. Tu oprócz Google Product Search (dawniej Froogle) i microsoftowego MSN Shopping, znajdziemy takie serwisy jak istniejące od 2006 roku ShopWiki czy Kelkoo (http://www.kelkoo.com) – dawniej francuskie, należące obecnie do Yahoo!. To ostatnie działa w 10 europejskich krajach. Silną obecnością nie tylko na Starym Kontynencie, ale i w USA może pochwalić się szwedzki PriceRunner (http://www.pricerunner.com). Różnica między tymi dwoma serwisami polega na tym, że w Kelkoo (a także, na przykład, w Shopping.com) konkurują tylko sprzedawcy, którzy podpisali umowę z porównywarką. Misją PriceRunnera jest uwzględnienie jak największej liczby podmiotów.

Podobny do Yellowpages profil mają witryny InfoSpace (http://www.infospace.com) oraz ZoomInfo (http://www.zoominfo.com). Pozwalają także na indeksowanie profili indywidualnych osób. Wyłącznie tę funkcję spełniają z kolei Ex.plode.us (http://ex.plode.us), Spock (http://www.spock.com) czy Wink (http://wink.com). Ciekawą propozycją są również wyszukiwarki społecznościowe, takie jak Rollyo (http://rollyo.com), które pozwala stworzyć indywidualną, zamkniętą listę stron objętych analizą, czy Cha- Cha (http://www.chacha.com), zatrudniająca sztab pracowników odpowiadających na najtrudniejsze zapytania internautów.

Wokół wirtualnych społeczności koncentrują się także serwisy śledzące zawartość forów i grup dyskusyjnych. Najpopularniejsza strona tego rodzaju to Omgili (http://www.omgili.com). W jej indeksie znajduje się ponad 100 tys. witryn, za pośrednictwem których użytkownicy sieci wymieniają się informacjami czy opiniami. Usługa działa dopiero od roku, ale już uruchomiono w ramach niej dodatkowe elementy – na przykład funkcję Buzz, która pozwala przejrzeć najpopularniejsze tematy sieciowych dyskusji. Z kolei internauci działający w Usenecie zainteresują się wyszukiwarką funkcjonującą w ramach Google Groups, gdzie umieszczono archiwum wypowiedzi grup Usenetu począwszy od 1981 r.

Oprócz tego w sieci funkcjonuje jeszcze mnóstwo wyspecjalizowanych wyszukiwarek. Można tu wymienić takie grupy jak:

• serwisy medyczne dostarczające informacji o lekach i firmach farmaceutycznych, przeznaczone dla lekarzy lub pacjentów (Searchmedica, Bioinformatic Harvester, Entrez, Healia),
• strony poświęcone nieruchomościom, pozwalające wyszukiwać oferty i wystawiać domy czy mieszkania na sprzedaż (Home.co.uk, Rightmove, Zillow),
• witryny oparte o przeszukiwanie map i znajdywanie obiektów geograficznych (Geoportail – tylko Francja, MapQuest, Google Maps, Yahoo! Maps),
• serwisy dla osób poszukujących pracy (Career-Builder, Hotjobs, Monster, Recruit),
• usługi przeszukujące kod open source, przeznaczone dla programistów i twórców stron WWW (Koders, Krugle, JExamples).

Wyszukiwanie po polsku

W krajowej sieci funkcjonuje kilka rodzimych wyszukiwarek. Najbardziej znany jest działający od 2000 r. Net-Sprint. W indeksie serwisu znajduje się ponad 120 mln polskojęzycznych stron. Firma działa także na rynku litewskim.

Mechanizm dostępny jest pod adresem http://www.netsprint.pl oraz na około 150 innych, dużych witrynach WWW, w tym w portalu Wirtualna Polska (http://www.wp.pl). NetSprint potrafi wyszukiwać grafikę, firmy, aktualności oraz wpisy do encyklopedii i słowników. Interia korzysta z silnika Google, zaś Onet działa na opracowanym przez specjalistów z Uniwersytetu Karola w Pradze mechanizmie Morfeo. Jego cechą charakterystyczną jest uwzględnianie specyfiki języków słowiańskich – konkretnie dużego zróżnicowania końcówek wyrazów. Silnik NetSprint ma około 3% udział w rynku wyszukiwarek w Polsce (dane Gemiusa za listopad).

Morfeo Onetu może pochwalić się 5%. Trzeci rodzimy serwis to Szukacz (http://www.szukacz.pl), który ma zasięg rzędu 0,5-0,8%. Został uruchomiony przez wydawnictwo Prószyński i S-ka. Podobnie jak Morfeo, rozpoznaje odmiany słów w języku polskim. Potrafi także wyszukiwać ulice i miejscowości na mapach miast. Oprócz tego w krajowej sieci istnieje szereg serwisów tematycznych. W blogach specjalizuje się Blogfrog (http://blogfrog.pl), firmy znajdują Polskie Książki Telefoniczne (http://www.pkt.pl) i Panorama Firm (http://www.pf.pl). Za porównywanie cen odpowiadają Ceneo (http://www.ceneo.pl) czy Nokaut (http://www.nokaut.pl).

Jak widać, Google nie jest jedyną wyszukiwarką w internecie. Owszem, to najbardziej uniwersalne narzędzie, które sprawdza się w wielu sytuacjach. Ale często konieczne jest przeprowadzenie bardziej profesjonalnego i dogłębnego przeszukania zasobów sieci. Wtedy do akcji wkraczają serwisy specjalistyczne, które dają gwarancję, że uda się znaleźć na dany temat wszystko.

Oczywiście korzystanie z kilku witryn jest bardziej czasochłonne niż ograniczanie się do samego Google. Czasem da się wyeliminować tę wadę korzystając z tzw. multiwyszukiwarek (jak WebCrawler, HotBot czy MetaCrawler). Jednak aby mieć gwarancję, że udało się znaleźć wszystko, trzeba poświęcić trochę więcej czasu i poszperać także w niszowych serwisach.

Druga liga

Trzeci konkurent Google to istniejący od 1996 roku Ask.com (http://www.ask.com). Dawniej nazywał się Ask Jeeves – od imienia wirtualnego asystenta, którego miał do dyspozycji każdy użytkownik. Internauci mogli zadawać pytania, posługując się nie tylko słowami kluczowymi, ale także zwykłym, codziennym językiem. Usługa ta działa do dziś i to całkiem sprawnie. Ask.com zapytany po angielsku: Jaka jest temperatura Słońca? – odpowiedział: Na powierzchni wynosi ona 5506 stopni Celsjusza. W jądrze osiąga 15 mln stopni Celsjusza. Serwis nie potrafił ustalić, ile jest krajów na świecie. Podał jednak w pierwszej kolejności link do strony, gdzie dokładnie taką informację zamieszczono. Więcej kłopotów miał z podaniem wartości rynkowej Microsoftu. Podobne problemy ma witryna – Answers.com
(http://www.answers.com).

Wśród innych, mniej popularnych wyszukiwarek ogólnego przeznaczenia warto wymienić francuski Exalead (http://www.exalead.com, http://www.exalead.fr). Powstał w 2000 roku. Obecnie w jego indeksie znajduje się ponad 8 mld stron, a interfejs – wzorem większych serwisów – dostępny jest w kilku językach. Strona umożliwia tropienie kanałów RSS, plików audio i wideo oraz wpisów w Wikipedii.

Mechanizm obsługuje operator NEAR (wyszukiwanie zbliżeniowe) oraz rozpoznaje zapis fonetyczny (gdy użytkownik nie zna prawidłowej pisowni, np. w obcym języku). Tak samo jak w Google, internauta może wybrać język poszukiwanych stron oraz typ pliku, a dodatkowo jeszcze zawęzić położenie geograficzne operatorów witryn. Pod adresem http://www.exalead.pl działa polska wersja serwisu. Nietypową usługą jest Gigablast (http://www.gigablast. com). Jej twórca to Matt Wells, który był w latach dziewięćdziesiątych pracownikiem InfoSeeka, bardzo popularnej wtedy wyszukiwarki, która obecnie już nie istnieje. Wells w 2000 roku założył własną firmę i od podstaw stworzył Gigablasta.

Obecnie w jego indeksie znajduje się około 10 mld stron. Serwis nie oferuje wielu typowych dla współczesnych wyszukiwarek funkcji – nie można na przykład ograniczać wyników do samej grafiki. Funkcjonuje za to usługa Gigabits, podobna do Yahoo! Search Assist – witryna sama \”zgaduje\” hasła powiązane z wpisanym słowem kluczowym i proponuje ich wykorzystanie. Do tego dochodzi możliwość przeszukiwania starych, zarchiwizowanych wersji stron WWW oraz transferu wyników do innych popularnych usług, jak Google czy Ask.com.

Spore możliwości ma także A9 (http://www.a9.com). Ta oparta na silniku Live Search (dawniej Google) wyszukiwarka została uruchomiona w 2004 r. przez sklep internetowy Amazon. Serwis przeszukuje nie tylko standardowe zasoby sieciowe, ale także indeksy Amazonu, Answers. com, Wikipedii, ZoomInfo (ludzie), IceRocket (blogi) i IMDB (filmy). Specjalny interfejs pozwala na łączenie różnych wyszukiwań i porównywanie wyników. A9 wywołała burzę, gdy ogłosiła, że zapisuje historię znalezionych stron każdego użytkownika. Internauci bali się bombardowania reklamami. Dlatego udostępniono wersję Generic A9 (http://generic.a9.com), która nie rejestruje aktywności odwiedzających.

W latach dziewięćdziesiątych bardzo znaną wyszukiwarką była AltaVista (http://www.altavista.com). Serwis ruszył w 1995 roku. Analizował sieć dzięki szybkiemu, wielowątkowemu robotowi o nazwie Scooter. Strona AltaVisty była na początku bardzo uboga – dzięki temu ładowała się szybko nawet na wolnych łączach. Ten korzystny trend utrzymuje się do dziś – interfejsy takich witryn jak Google czy Yahoo! Search są bardzo proste i lekkie graficznie. AltaVista przez długi czas współpracowała z Yahoo!, ale w 1999 odłączyła się i stała się portalem internetowym. Po pęknięciu giełdowej bańki spekulacyjnej firma ograniczyła działalność i skoncentrowała się ponownie na rozwijaniu wyszukiwarki. W 2004 r. AltaVista została kupiona przez Yahoo! i obecnie wykorzystuje mechanizm Yahoo! Search. Jej pozycja na rynku jest jednak marginalna.

Mało znana jest także Wikia Search (http://search.wikia.com). Wynika to jednak z tego, że projekt znajduje się dopiero w fazie tworzenia. Szczegóły ujawniono w styczniu 2007 roku. Pomysłodawcą przedsięwzięcia jest twórca Wikipedii Jimmy Wales. Cel Amerykanina to stworzenie rywala dla Google i Yahoo! Search opartego o kod open source oraz dostępne dla każdego interfejsy programowania aplikacji (API). Wyszukiwarka ma być tworzona przez samych użytkowników, podobnie jak Wikipedia. Upłynie jednak sporo czasu, zanim usługa zacznie działać.

Specjaliści w natarciu

Oprócz licznych wyszukiwarek ogólnych w sieci można znaleźć co najmniej kilkadziesiąt znanych serwisów tematycznych, które specjalizują się w indeksowaniu jednego lub kilku typów stron i plików. W związku z rozwojem blogosfery pojawiło się wiele witryn pozwalających przeglądać zawartość internetowych dzienników. Najpopularniejszą jest Technorati, które ma w swojej bazie prawie 100 mln blogów. Wyszukiwarka dostępna jest pod adresem http://www.technorati.com. Oparto ją o kod open source – stale pracuje nad nią społeczność programistów. Twórcom wielokrotnie zarzucano, że strona nie działa poprawnie, na przykład nie uwzględnia \”blogów\” prowadzonych w serwisie społecznościowym MySpace.

Drugi ważny projekt w tej kategorii to Blogscope. W bazie, która jest projektem Uniwersytetu w Toronto, znajduje się 14 mln blogów. Strona działa pod adresem http://www.blogscope.net. Pozostałe ciekawe serwisy to IceRocket (http://www.icerocket.com) oraz Sphere
(http://sphere.com).

Dużą popularnością w sieci cieszą się także wyszukiwarki aktualności. Oferują je zarówno branżowe tuzy (Google News, Yahoo! News), jak i mniejsi gracze. Wśród tych ostatnich warto wymienić opensource\’owy serwis Newslookup (http://www.newslookup.com), założony w 2000 r. przez Michaela Kynasta. Mechanizm witryny przeszukuje kilka tysięcy źródeł wiadomości z całego świata. Pozwala na zawężenie wyników do gazet, telewizji, radia lub sieci. Istnieje także możliwość określenia geograficznego obszaru, z którego pochodzi wiadomość. Inne serwisy tego typu to MagPortal (http://www.magportal.com), skoncentrowany na kwestiach prawniczych Lexis Nexis (http://www.lexisnexis.com) oraz Project Topix (http://www.topix.com).

Współczesny internet jest pełen grafiki, plików audio i wideo. Dlatego też powstało wiele wyszukiwarek specjalizujących się w znajdowaniu właśnie tego rodzaju zawartości. Prym wiedzie tu Picsearch (http://www.picsearch.com). Szwedzka firma nie tylko oferuje w sieci własną usługę, ale także sprzedaje wynaleziony przez siebie silnik innym serwisom. Wśród jej klientów są Ask.com oraz Lycos, portal koncentrujący się na dostarczaniu plików multimedialnych.

Picsearch powstał w 2000 roku i obecnie indeksuje 2 mld obrazków – więcej niż Yahoo! Search (1,6 mld) i niewiele mniej niż Google (2,2 mld). Szwedzka wyszukiwarka automatycznie filtruje pornograficzne zdjęcia, umożliwia też autorowi zgłoszenie żądania usunięcia jego fotografii z publicznego zbioru. Obsługuje polskie znaki w nazwiskach, nazwach własnych itp. Umożliwia też zdefiniowanie rozmiaru obrazków, które chce pozyskać internauta.

Następną wyszukiwarką specjalistyczną jest blinkx (http://www.blinkx.com) – istniejący od 2003 r. projekt, który reklamuje się hasłem: \”18 milionów godzin wideo – przeszukaj je\”. W bazie znajdują się także dźwięki. Indeks obejmuje nie tylko fizyczne pliki, ale również streaming media – multimedialną zawartość odtwarzaną w obrębie stron internetowych, np. za pośrednictwem aplikacji flash. Wyszukiwarka potrafi \”słuchać\” muzyki i filmów, robić transkrypcje i na tej podstawie kategoryzować pliki. Uwzględnia wideoblogi oraz podcasty. Technologia blinkx jest wykorzystywana przez Microsoft, Lycosa, Ask.com i AOL. Mniejszą popularnością cieszą się wyszukiwarki plików analizujące otwarte serwisy FTP – np. rosyjska witryna FileSearch (http://www.filesearching.com).