Na początku czerwca firma Microsoft udostępniła szerokiemu gronu użytkowników testową wersję systemu Windows Vista, stwarzając im tym samym możliwość zapoznania się z następcą obecnego na rynku już od pięciu lat systemu Windows XP.
Windows Vista Beta 2 (build 5384) był udostępniany na stronach Microsoftu w ramach programu Customer Preview w postaci obrazu płyty DVD. Użytkownicy, dla których pobranie pliku o rozmiarze przekraczającym 3 GB było kłopotliwe mogli również zamawiać płyty DVD. Program, który zakończono 30 czerwca, zapewniał możliwość uzyskania 32- i 64-bitowej edycji systemu w angielskiej, niemieckiej i japońskiej wersji językowej. Dostarczany za pośrednictwem poczty elektronicznej klucz produktu pozwala na zainstalowanie systemu na maksymalnie 10 komputerach. Wersja Beta 2 jest ograniczona czasowo i może być użytkowana do 1 czerwca 2007 roku.
Wymagania sprzętowe
Ostateczne wymagania systemu zostaną podane tuż przed premierą, jednak już dziś dostępne są informacje umożliwiające dokonanie optymalnego zakupu komputera lub dostosowanie posiadanej konfiguracji do potrzeb Visty. Microsoft wprowadził bowiem dwa certyfikaty, które informują o możliwości wykorzystania sprzedawanych obecnie komputerów do pracy pod kontrolą systemu Windows Vista.
Certyfikatem Windows Vista Capable PC oznaczane są jednostki, które pozwolą uruchomić system i wykorzystywać jego podstawowe funkcje. Ich minimalna konfiguracja obejmuje procesor taktowany zegarem 800 MHz, 512 MB pamięci RAM oraz kartę graficzną zgodną z DirectX 9. Osoby, które chcą korzystać z zaawansowanych modułów, włącznie z nowym interfejsem użytkownika, powinny sięgnąć po komputery opatrzone certyfikatem Windows Vista Premium Ready PC. Aby spełnić minimalne wymogi certyfikatu, muszą być one zbudowane w oparciu o procesor taktowany zegarem 1 GHz, 1 GB pamięci RAM, kartę graficzną zgodną ze środowiskiem Aero i wyposażoną w 128 MB pamięci, dysk twardy 40 GB z 15 GB wolnej przestrzeni, napęd DVD i kartę dźwiękową, a ponadto zapewniać możliwość korzystania z internetu.
W ocenie zgodności komputera z systemem Windows Vista i wykrywaniu ewentualnych problemów pomocne jest narzędzie o nazwie Windows Vista Upgrade Advisor, dostępne na stronie http://www.microsoft.com/windowsvista/getready/upgradeadvisor/default.mspx
Instalacja
Przystępując do instalacji Visty możemy umieścić system na osobnej partycji lub też uaktualnić obecnie użytkowany system, pod warunkiem że korzystamy z tej samej wersji językowej. Proces instalacji oparty o graficzny interfejs użytkownika został uproszczony w stosunku do poprzednich wersji systemu Windows. Vista oferuje na wstępie możliwość pobrania z internetu najnowszych aktualizacji, po czym prosi o wpisanie klucza produktu i wskazanie partycji, na której zostanie umieszczony system.
Proces instalacji jest następnie kontynuowany bez udziału użytkownika. Obejmuje on m.in. kopiowanie i rozpakowywanie danych oraz instalację aktualizacji. Po trzykrotnym ponownym uruchomieniu komputera instalowany jest Windows Boot Manager, który umożliwia wybór między Vistą a innym systemem zainstalowanym na dysku. Zapewnia on także dostęp do narzędzia o nazwie Windows Memory Diagnostic, ułatwiającego wykrywanie uszkodzeń układów pamięci.
Na końcowym etapie instalacji użytkownik wskazuje kraj, walutę i układ klawiatury. Podaje także nazwę użytkownika i hasło, wybiera tło pulpitu, zakres automatycznych aktualizacji oraz strefę czasową. Po ponownym uruchomieniu systemu wyświetlany jest ekran powitalny, który wzbogacono m.in. o narzędzia ułatwiające korzystanie z komputera, takie jak lupa, możliwość zwiększenia kontrastu itp.
Nowy interfejs użytkownika
Elementem, który był sygnalizowany już na etapie instalacji systemu jest gruntownie zmodernizowany interfejs użytkownika. Rozwiązanie o nazwie Windows Aero wymaga karty graficznej zgodnej z DirectX 9. W zamian oferuje atrakcyjne wizualnie okna z przezroczystymi elementami, które są animowane m.in. podczas ich minimalizowania i zamykania.
Po umieszczeniu wskaźnika myszy nad przyciskami znajdującymi się na pasku zadań, wyświetlane są miniaturki okien reprezentowanych przez nie aplikacji. Pojawiają się one także przy przełączaniu aktywnej aplikacji za pomocą kombinacji klawiszy ALT+TAB. Możliwe jest ponadto poruszanie się między aktywnymi aplikacjami w oparciu o trójwymiarowe okna prezentowane na pulpicie.
Modyfikacji poddano przycisk Start. Obecnie jest on okrągły i pozbawiony napisu na rzecz logo systemu. Prowadzi do unowocześnionego menu Start. W jego prawej części znalazły miejsce informacje o zalogowanym użytkowniku, odnośniki do dokumentów, zdjęć, gier i muzyki, a także do narzędzi umożliwiających korzystanie z pomocy, modułu wyszukiwania i panelu sterowania.
Po lewej stronie prezentowane są natomiast najczęściej uruchamiane aplikacje oraz wszystkie zainstalowane programy, których lista nie rozwija się już kaskadowo na prawo od napisu \”All Programs\” (Wszystkie programy), tak jak miało to miejsce w systemie Windows XP. Posiadacze słabszych konfiguracji oraz osoby, które przyzwyczaiły się do uproszczonego wyglądu interfejsu mogą wyłączyć moduł Aero i skorzystać z klasycznego interfejsu przypominającego rozwiązania zastosowane w Windows 2000. Warto też wspomnieć o unowocześnionym oknie eksploratora Windows, które udostępnia m.in. narzędzie do szybkiego wyszukiwania, pasek zadaniowy z podręcznymi narzędziami oraz okienko z podglądem wybranych plików.
Po pierwszym uruchomieniu komputera użytkownika wita narzędzie o nazwie Welcome Center, które wspomaga go w procesie dostosowywania ustawień do własnych potrzeb, dodawaniu urządzeń i kont użytkowników oraz w procesie poznawania systemu. Stanowi ono dobry przykład zmian wprowadzonych w Viście, które mają na celu uproszczenie pracy z systemem poprzez dostarczanie łatwo dostępnych narzędzi i kreatorów. Jest to widoczne również w odniesieniu do Panelu Sterowania, gromadzącego liczne narzędzia zgrupowane w oparciu o zbliżone obszary zastosowań.
Użyteczną nowością jest także panel Windows Sidebar, który udostępnia znane m.in. z systemu Mac OS X i Opery 9 gadżety, czyli niewielkie, lecz przydatne w codziennej pracy narzędzia. Znajdziemy wśród nich m.in. zegarek, czytnik RSS, przeglądarkę zdjęć, kalkulator i puzzle. Dodatkowe narzędzia tego typu będzie można pobierać z internetu.
Priorytetowe znaczenie bezpieczeństwa
Jednym z najpoważniejszych zadań stojących przed Vistą jest zapewnienie użytkownikowi wysokiego poziomu bezpieczeństwa. Jest ono realizowane m.in. poprzez udostępnienie Internet Explorera 7+, funkcjonującego w ograniczonym uprawnieniami środowisku, które zapewnia ochronę plików systemowych i utrudnia instalację szkodliwych składników.
Istotne znaczenie ma także mechanizm kontroli konta użytkownika User Account Control, ostrzegający przed wykonywaniem czynności wymagających uprawnień administratora i stanowiących potencjalne zagrożenie dla systemu. Microsoft prowadzi też rozmowy z producentami oprogramowania, zachęcając ich do tego, aby tworzone przez nich aplikacje nie wymagały pracy z uprawnieniami administratora.
Do dyspozycji użytkowników oddano unowocześnioną zaporę ogniową, która filtruje ruch przychodzący i wychodzący, oraz narzędzie do zwalczania oprogramowania szpiegowskiego o nazwie Windows Defender. W połączeniu z rozbudowanym systemem aktualizacji oraz monitorowaniem stanu zabezpieczeń ma to zapewnić zdecydowanie wyższy poziom bezpieczeństwa, aniżeli w przypadku systemu Windows XP.
Godne odnotowania jest również narzędzie pozwalające na sprawowanie kontroli rodzicielskiej, m.in. poprzez blokowanie dostępu do stron WWW i programów oraz ograniczanie czasu pracy przy komputerze.
Użyteczne narzędzia
Windows Vista udostępnia szereg użytecznych narzędzi ułatwiających korzystanie z plików multimedialnych. Należy zaliczyć do nich m.in. odtwarzacz Windows Media Player 11, moduł Media Center i rozbudowaną przeglądarkę zdjęć. Warto też wspomnieć o możliwości ustalania za pomocą systemowego narzędzia poziomu głośności nie tylko dla poszczególnych źródeł dźwięku, lecz również dla każdej aplikacji z osobna.
Użytkownicy mogą ponadto korzystać z programów do sporządzania kopii zapasowych, kalendarza ułatwiającego zarządzanie czasem, narzędzi do obróbki filmów oraz programu do wykonywania zrzutów ekranu. Aplikacja Windows Collaboration ułatwia pracę grupową poprzez współdzielenie z innymi osobami dokumentów i pulpitu. Zwiększono także ilość gier dostępnych w systemie. Jedną z nowych pozycji są m.in. szachy. Dostępne wcześniej tytuły, takie jak Saper i Pasjans, zostały uatrakcyjnione wizualnie i dostosowane do możliwości nowego interfejsu użytkownika.
Ciekawostką jest fakt, iż kilka dobrze znanych aplikacji doczekało się nowych nazw. Przykładem tego typu zmian jest Outlook Express, który w Viście nosi nazwę Windows Mail.
Bezpieczniejszy, ładniejszy i bardziej wymagający
Korzystając z systemu Windows Vista w wersji Beta 2 możemy przekonać się, że zmiany wprowadzone przez Microsoft mają uczynić go systemem łatwiejszym w instalacji oraz ładniejszym, wygodniejszym i bardziej bezpiecznym w użytkowaniu.
Wprowadzi on szereg użytecznych narzędzi wspomagających użytkownika w codziennej pracy oraz ułatwi korzystanie z plików multimedialnych. Ceną za atrakcyjny wygląd i nową funkcjonalność będą znacznie zwiększone w stosunku do poprzednika wymagania sprzętowe. Posiadaczom w miarę nowoczesnych komputerów Vista dostarczy jednak w zamian wielu powodów do zadowolenia. System powinien trafić do klientów biznesowych w listopadzie tego roku, natomiast klienci indywidualni będą mogli go nabyć na początku 2007 roku. Termin premiery jest uzależniony m.in. od opinii użytkowników testujących wersję Beta 2.
