Darmowe nie znaczy gorsze: narzędzia systemowe

Jak zaoszczędzić na oprogramowaniu komputerowym od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych? Wystarczy sięgnąć po darmowe odpowiedniki programów komercyjnych. Nasz cykl rozpoczynamy od narzędzi systemowych, czyli programów przydatnych dla każdego użytkownika systemu Windows i nie tylko.

A przesiąść się warto! Nie tylko dlatego, że o kryzysie wspominają już nawet magazyny wędkarskie, lecz przede wszystkim dzięki społecznościom, które pracują nad wsparciem i dodatkami do darmowego oprogramowania.

Przeglądarki internetowe

Łatwo dostrzec ten walor choćby na przykładzie przeglądarek internetowych. Pamiętasz jeszcze czas, gdy Internet Explorer skupiał około 90% polskich internautów? Jak to się stało, że po kilku latach Firefox (http://www.firefox.pl) wyprzedził tę przeglądarkę w rankingu popularności? Między innymi za sprawą opracowanych przez użytkowników wtyczek i rozszerzeń, których setki pobrać można na oficjalnej stronie Fundacji Mozilla, odpowiadającej za rozwój Firefoksa (https://addons.mozilla.org/pl/firefox).

Dzięki wielu dodatkom możemy wykonywać zrzuty ekranu całych stron internetowych, pobierać ze stron pliki audio i wideo, zarządzać serwerem FTP czy zablokować wyskakujące reklamy. Szerzej opisujemy ten temat w artykule „{link_wew 5127}Firefox: 10 najlepszych dodatków{/link_wew}”.

Nowoczesne przeglądarki internetowe, takie jak Opera (http://operapl.net) i Firefox, również na innych polach biją IE na głowę. Ich użytkowanie jest bezpieczniejsze. W najpopularniejszej, siódmej wersji Internet Explorera cały czas obecnych jest kilkanaście poważnych błędów w zabezpieczeniach, a wciąż odkrywane są nowe. Ponadto, funkcje podwyższające bezpieczeństwo są zależne od posiadanego systemu (tym lepiej, im nowszy Windows posiadamy). Jeśli chodzi o Operę, nie ma aktualnie żadnych poważnych błędów, a nowe są odkrywane dość rzadko. Kiedy już dojdzie do wykrycia niebezpieczeństwa, poprawione wersje wychodzą najczęściej w przeciągu kilku dni.

Używanie nowoczesnych przeglądarek sprzyja także rozwojowi internetu, który obecnie zależny jest w dużej mierze od widzimisię programistów IE. Opera, Firefox czy Safari (oraz korzystająca z silnika Safari przeglądarka Chrome) obsługując najnowsze technologie internetowe, pozwalają na tworzenie bardziej efektownych, a zarazem „lżejszych” stron WWW. Lista błędów przeglądarek – ze szczególnym uwzględnieniem IE – dostępna jest pod adresem: http://kurs.browsehappy.pl/Bugi/HomePage.

Darmowe przeglądarki internetowe:

Programy pocztowe

Mówiąc o przeglądarkach, warto wspomnieć również o programach pocztowych. Dla internautów to aplikacje szczególnie ważne. Jednym z testów na uzależnienie od komputera jest właśnie częstotliwość sprawdzania poczty. Przyznajcie się – sami przed sobą – jak często do niej zaglądacie!

A następnym razem skorzystajcie najlepiej z bezpłatnego, świetnego programu pocztowego Mozilla Thunderbird (http://thunderbird.pl). Pewnie niektórym nasuwa się pytanie: jak to, mój Outlook nie jest dobry? Program korporacji Microsoft jest trochę jak euro-skrzynki w blokach. Podobnie jak one, tak i OE chętnie zaprasza do siebie wszelkiego rodzaju śmieci i SPAM.

Tymczasem Fundacja Mozilla z każdą aktualizacją poprawia wbudowany w Thunderbirda mechanizm wykrywania niechcianej poczty. Każda przychodząca wiadomość przechodzi najpierw przez filtry antyspamowe. Co więcej, po każdym oznaczeniu wiadomości jako niechcianej, Thunderbird „uczy się” i ulepsza ten mechanizm.

Inne zalety tej aplikacji to specjalny skrypt pozwalający na odbieranie poczty do trzech razy szybciej niż za pomocą OE, duże możliwości konfiguracji i liczne dodatki oraz rozszerzenia do ściągnięcia z oficjalnej strony producenta (https://addons.mozilla.org/pl/thunderbird).

Darmowe programy pocztowe:

Programy antywirusowe

Kwestia bezpieczeństwa programów pocztowych zbudziła ogólny problem bezpiecznego korzystania z komputera. I o ile w przypadku przeglądarki i klienta poczty, Microsoft dawał nam swoją, jedyną słuszną odpowiedź, o tyle w przypadku antywirusów, zwykle sami musimy podjąć decyzję. Możliwości jest zaś całkiem sporo, począwszy od drogich (Kaspersky Anti-Virus 2009), przez tylko trochę drogie (Norton AntiVirus 2009) aż po bardzo drogie.

Na szczęście, są również bezpłatne, interesujące systemy antywirusowe. Jednym z nich jest Avira AntiVir Personal (http://free-av.com). Za darmo daje on możliwości podobne do tych, oferowanych przez drogie programy. Avira AntiVir charakteryzuje się przede wszystkim dużą ilością rozpoznawanych wirusów i wykorzystywaniem niewielkich zasobów systemowych. Silnik programu pozwala na ochronę i usuwanie robaków, wirusów, koni trojańskich, spyware, adware i innych zagrożeń komputera.

Bardzo dobrą alternatywą dla płatnych antywirusów jest również Avast! Home Edition (http://avast.com). Program monitoruje wszystkie procesy i otwarte aplikacje, a dzięki specjalnym modułom, kontroluje także pocztę, pliki systemowe, programy P2P i komunikatory internetowe.

Darmowe programy antywirusowe:

Zarządzanie plikami

Mieliśmy już dokumenty tekstowe, filmy, muzykę i grafikę, więc przydałby się program, który mógłby pomóc w zarządzaniu tymi wszystkimi plikami. Dawniej świetnym wyborem był Total Commander (http://www.ghisler.com). Niestety, najnowsze wersje po miesiącu testowania należy zarejestrować, co kosztuje ponad 100 złotych. Czy warto? Należy dobrze się zastanowić, bo niemal wszystkie opcje TC oferuje już darmowy Free Commander (http://freecommander.com/pl).

Do najważniejszych cech FC należą m.in.: wbudowana przeglądarka do podglądu plików w formatach tekstowych, graficznych, binarnych i heksagonalnych, przeglądanie zarchiwizowanych plików bez konieczności ich rozpakowania, ustawienia atrybutów czy dzielenie dużych plików na kilka mniejszych.

W porównaniu z TC, darmowy odpowiednik ma jedną szczególną wadę – niedopracowany klient FTP. Choć autorzy obiecują, że w kolejnych wersjach będzie się to poprawiało, na razie musimy znaleźć inne wyjście. Świetne rozwiązanie podsuwa m.in. niemiecki programista Tim Kosse.

Jego FileZilla (http://filezilla-project.org) to prosty w obsłudze, darmowy klient FTP. Obsługuje protokoły FTP, SFTP i FTPS. Główne zalety aplikacji to: wznawianie przerwanych połączeń, wykrywanie bezczynności, obsługa połączeń szyfrowanych, możliwość ograniczania szybkości wysyłania i odbierania, kopiowania plików w systemie „przeciągnij i upuść”, definiowanie własnych komend, kolejkowanie przesyłanych plików i wiele innych.

Darmowe menedżery plików:

Programy archiwizujące

A skoro FTP, to często i pobieranie plików *.zip, *.rar czy *.7z. Potrzebujemy programu, którym będzie można te pliki odpakować. Tak, jest WinZip i WinRAR, ale ten pierwszy program jest płatny, a drugi dostępny darmowo jedynie w najuboższej wersji z wiecznie wyskakującym okienkiem zachęcającym do płatnej rejestracji.

Gdzieś na boku urósł tymczasem genialny programik Igora Pavlova. 7-Zip (http://7-zip.org), bo o nim mowa, to darmowa i coraz bardziej popularna aplikacja do kompresji. Wyróżnia ją najwyższy stopień kompresji generowanych plików. Obsługuje ponadto wszystkie ważne formaty kompresyjne, jak ZIP, RAR, ARJ itp. Dodatkowe możliwości to integracja z Eksploratorem Windows, własny manager plików, możliwość szyfrowania dla formatu 7z oraz obsługa z linii komend.

Darmowe programy archiwizujące:

W kolejnej części cyklu zajmiemy się darmowymi programami do obsługi multimediów, rozrywki, edycji grafiki, a także aplikacjami do pracy biurowej.