Własny blog może mieć dzisiaj każdy, ale tylko te o interesującej treści i formie cieszą się zainteresowaniem internautów. W tym artykule pokażemy, jak stworzyć blog, który będzie wyróżniał się z tłumu.
Blogiem zwykło się określać strony internetowe, na których zgromadzone są wpisy prowadzącego – lub prowadzących internetowy dziennik. Posegregowano je tak, aby najświeższy zawsze znajdował się na samej górze listy. I na tym podobieństwa pomiędzy różnymi blogami w zasadzie się kończą. Blogi mogą obejmować różnorodne tematy, od życia osobistego dojrzewającego nastolatka, przez filozoficzne wywody i dysputę polityczną, aż po opiniotwórcze dzienniki prowadzone przez profesjonalistów w swoich branżach.
Pierwsze blogi były niczym innym, jak internetowymi pamiętnikami, prezentującymi pogląd na życie i sprawy codzienne jego autora. W pierwszej fazie zawierały tylko tekst i zdjęcia, by z czasem dać również możliwość odtwarzania nagrań głosowych i filmów.
W roku 2000 powstały pierwsze serwisy oferujące swoim użytkownikom możliwość prowadzenia swojego bloga. O ile webmaster jest w stanie stworzyć blog o własnych siłach, o tyle zwykły internauta zawsze będzie szukał rozwiązań gotowych.
Takich serwisów powstało bardzo wiele. Ich działanie opiera się o prosty schemat. Użytkownik rejestruje się, wybiera szablon strony z listy dostępnych i w zasadzie już może zacząć blogować. Wszystkie wpisy umieszczane są wprost ze strony internetowej, więc zbędna jest jakakolwiek znajomość zasad tworzenia stron WWW.
Blog.pl działający nieprzerwanie od połowy 2000 roku jest obecnie jednym z najpopularniejszych tego typu serwisów, obsługując ponad 75 000 internetowych pamiętników. Znacznie młodszy Blog Onet.pl jest już bliski osiągnięcia 1 miliona kont. Te liczby świadczą niezbicie o popularności internetowych pamiętników i o skali całego przedsięwzięcia.
Własny blog
Korzystanie z internetowych serwisów blogowych ma swoje zalety. Taki pamiętnik nie wymaga od autora większego zaangażowania, a tym samym pozwala skupić się na samej treści, zamiast na tworzeniu grafiki i pisaniu kodu.
Lecz to rozwiązanie ma też i wady. Oznacza bowiem konieczność dostosowania się do regulaminu i ograniczeń narzuconych przez serwis. Często niezbędne bywa założenie niechcianego konta pocztowego. Serwisy blogowe stawiają również liczne ograniczenia co do ilości zdjęć i grafik, jakie można zamieścić online. Na koniec będziesz musiał pogodzić się z narzuconym z góry adresem internetowym.
Alternatywą dla dużych serwisów jest założenie bloga na własnym serwerze. W takim przypadku możesz skorzystać z dostępnych na rynku bezpłatnych skryptów.
Do instalacji wybranego z zaprezentowanych skryptów będziesz potrzebował kilku rzeczy. Niezbędne okaże się miejsce na serwerze. Musi ono jednak spełniać pewne wymagania. Konieczna jest obsługa języka skryptowego PHP oraz dostęp do bazy danych MySQL. Obecnie wymagania takie spełnia każda komercyjna oferta hostingowa.
Pozostaje jeszcze kwestia domeny, której będziesz używał. W usługach serwisów blogowych otrzymujesz adres zbliżony do wzoru: {stala}mojekonto.serwisblogowy.pl{/stala}. Będąc na swoim, możesz wykupić dowolny adres, np. {stala}mojenazwisko.pl{/stala}. Koszt zakupu takiej domeny waha się w zależności od aktualnych promocji od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych, czyli znacznie mniej niż miało to miejsce jeszcze kilka lat temu. Taki blog nie tylko będzie profesjonalnie wyglądał, ale również da pełną swobodę przy jego zarządzaniu i rozbudowie.
Tworzymy własny blog
Chcemy tu pokazać nie tylko to, co jest ogólnodostępne w sieci, lecz także pomóc wam w tworzeniu własnych rozwiązań. Czy jest sens pisać własne oprogramowanie do obsługi bloga? Jak najbardziej! Jeżeli interesujesz się tworzeniem stron WWW, jest to najlepszy sposób, aby poznać zasady tworzenia prostych aplikacji bazodanowych.
Czego potrzebujesz? Konta obsługującego PHP, z dostępem do bazy danych. Przygotuj potrzebne hasła do bazy oraz hasło do FTP, za pomocą którego wgrasz swój blog na konto.
Krok 1
Każdy profesjonalny webmaster rozpoczyna pracę od zaprojektowania bazy danych, która będzie spełniała wszystkie założenia projektowe. Twój blog będzie umożliwiał dodawanie nowych wpisów i organizowanie ich w kategorie. Dodatkowo odwiedzający otrzymają możliwość komentowania wszystkich twoich wpisów. Jest to standardowy zestaw opcji, wszystkie pozostałe dodatki to już swojego rodzaju udogodnienia.
Do tworzenia baz danych wykorzystuje się wyspecjalizowane programy. Mało kto pisze jeszcze zapytania SQL do tworzenia baz danych ręcznie. Skorzystaj z popularnego phpMyAdmin – jest to rozbudowany skrypt PHP, do którego dostęp uzyskasz za pośrednictwem strony WWW. Prawie na pewno znajdziesz go na swoim serwerze (w razie problemów zapytaj o to administratora albo zainstaluj go samodzielnie).
Krok 2
Zacznij od zaprojektowania tabeli, w której będziesz przechowywał wszystkie wpisy. Nazwijmy ją im_blog. Zawsze używaj prefiksów, tworząc nazwy tabel. Pozwoli ci to uniknąć sytuacji, gdy zainstalujesz skrypt, który będzie wykorzystywał te same nazwy tabel.
Nowa tabela musi zawierać klucz główny, id, czyli identyfikator tabeli. Następnie powinieneś wprowadzić tytuł wpisu, lecz nie dłuższy niż 150 znaków. Na stronie głównej bloga znajdzie się jego tytuł oraz wstęp. Taki wstęp to swego rodzaju intro, czyli parozdaniowy tekst. Właściwą część tekstu będziesz przechowywać w polu text. Przyda się także data wprowadzania wiadomości, którą zapiszesz jako uniksowy znacznik czasu. Tak jest łatwiej, bo PHP szybko poradzi sobie z takim formatem danych.
Wpisy zostaną także posegregowane w kategorie. Założenie jest takie, że jeden wpis nie może trafić więcej niż do jednej kategorii. Dlatego do każdego z nich możemy przypisać jedną liczbę, która będzie odpowiadała nazwie kategorii, w tabeli \”kategorie\”, do której przejdziemy w następnym punkcie.
Krok 3
Do przechowywania informacji o istniejących kategoriach należy stworzyć prostą tabelę o nazwie im_cat, która składa się z identyfikatora kategorii oraz jej właściwej nazwy. Jest to pole name, które nie może być dłuższe niż 40 znaków, choć w praktyce będzie składało się zaledwie z kilkunastu.
Krok 4
Twoi odwiedzający będą mieli możliwość komentowania wszystkich wpisów. Dlatego niezbędny okaże się identyfikator tabeli, który w zasadzie nie będzie pełnił żadnej większej funkcji, poza porządkową.
Skąd wiadomo, że komentarz należy do tego, a nie innego wpisu? Informuje o tym pole blog_id, które wskazuje właśnie na właściwy identyfikator wpisu. Użytkownik wprowadzi do formularza swój pseudonim (po tym system odróżni jego komentarz od pozostałych) oraz właściwy tekst, czyli pole text. Dla bezpieczeństwa warto zamieścić w tabeli także adres IP komentatora, aby w razie potrzeby można było jego komentarze szybko usunąć.
Podczas tworzenia tabel, do których trafiają dane od użytkownika strony internetowej, szczególna uwaga powinna być zwrócona na kwestie bezpieczeństwa. Dane, które wprowadza internauta, niekoniecznie muszą być tym, czego byś oczekiwał. Dlatego dobrze jest zastosować funkcję uniemożliwiającą odwiedzającym zamieszczanie na stronie kodu HTML, tak jak i wszelakich javascriptów.
Krok 5
Wynikowy kod SQL, który należy wprowadzić do bazy danych, został przedstawiony na listingu. Wklej go do phpMyAdmin, np. w zakładce SQL.
CREATE TABLE im_blog (
id SMALLINT NOT NULL AUTO_INCREMENT,
title VARCHAR(150) NULL,
intro TINYTEXT NULL,
text TEXT NULL,
date VARCHAR(10) NOT NULL,
cat_id TINYINT UNSIGNED NULL,
PRIMARY KEY(id)
);
CREATE TABLE im_cat (
id TINYINT UNSIGNED NOT NULL AUTO_INCREMENT,
name VARCHAR(40) NULL,
PRIMARY KEY(id)
);
CREATE TABLE im_comments (
id SMALLINT UNSIGNED NOT NULL AUTO_INCREMENT,
blog_id SMALLINT UNSIGNED NULL,
nick VARCHAR(15) NULL,
text TINYTEXT NULL,
date VARCHAR(10) NULL,
ip VARCHAR(15) NULL,
PRIMARY KEY(id)
);
Krok 6
Po utworzeniu bazy czas zabrać się do programowania. Stworzymy teraz prosty szablon strony, w oparciu o technologię XHTML i CSS 2.0. Zgodnie z najnowszymi trendami strona powstaje całkowicie bez użycia tabel. Spójrz jednak na zrzut ekranu, który prezentuje układ plików w blogu. Główny katalog zawiera pliki:
- index.php – wyświetla stronę główną, z dostępnymi wpisami z bloga,
- wpis.php – wyświetla konkretny wpis, na podstawie dostarczonego identyfikatora,
- kontakt.php – zawiera dane kontaktowe,
- panel.php – ten skrypt pozwoli na dodawanie nowych wpisów i kategorii; jest chroniony hasłem.
W katalogu data umieść wszystkie pliki, które będziesz dołączał za pomocą funkcji {stala}include(){/stala}. W katalogu CSS znajduje się z kolei styl strony.
Krok 7
Tak wygląda główna strona naszego bloga. By ją wygenerować, będziesz musiał wykonać kilka czynności. Pierwszą jest połączenie z bazą danych. Do tego służy skrypt polacz_baza.php, do którego powinieneś wprowadzić parametry połączenia. Następnie załaduj skrypt funkcje.php, który zawiera co prawda tylko jedną funkcję, ale możliwości tego bloga na pewno będziesz chciał jeszcze rozszerzyć. Tu masz do tego potrzebne miejsce.
Funkcja {stala}countComments(){/stala} na podstawie podanego parametru zwraca ilość komentarzy w blogu. Jeżeli ich nie ma, zwróci zero. Żeby wygenerować listę ostatnich wpisów, należy pobrać dane z tabeli im_blog, które zostaną posortowane malejąco według identyfikatora id. Musisz jednak rozpatrzyć dwa przypadki.
Pierwszy, gdy użytkownik zażyczy sobie oglądać wpisy tylko z wybranej kategorii, oraz drugi, gdy zażąda strony głównej ze wszystkimi wpisami. Do tego posłuży pierwszy warunek sprawdzający. Następnie pozostanie już tylko wykonanie prostej pętli, która wyświetli wszystkie znalezione elementy i sformatuje tak, aby wyglądały jak należy.
Stworzony w ten sposób blog został maksymalnie uproszczony. W praktyce nigdy nie wyświetla się wszystkich wpisów na jednej stronie. Powinieneś zatem pamiętać o stworzeniu we własnym zakresie takiego rozwiązania, które w przypadku, gdy ilość wpisów przekroczy określoną liczbę – np. 15, podzieli je na podstrony.
Ostatni element, czyli lista kategorii, dostępna w prawym menu, jest generowana na podstawie zawartości tabeli im_cat. Tu wywołujesz proste zapytanie i zbierasz wyniki, wyświetlając je przy użyciu pętli.
Krok 8
Skrypt wpis.php odpowiada za wyświetlanie konkretnych podstron bloga z poszczególnymi wpisami. Na podstawie wprowadzonego parametru id, czyli zmiennej {stala}$_GET[\’id\’] {/stala}, z bazy pobierane są odpowiednie dane.
Na uwagę zasługuje rozwiązanie, które zastosowano przy dodawaniu komentarzy. Gdy użytkownik wyśle formularz, uzupełniając go danymi, warunek znajdujący się na początku skryptu sprawdzi, czy identyfikator {stala}$_GET[\’id\’]{/stala} jest liczbą (czyli czy aby na pewno ma do czynienia z prawidłowym wpisem) oraz czy wprowadzony komentarz i pseudonim są dłuższe niż x znaków.
Zapobiegnie to sytuacji, gdy ktoś doda komentarz, nie wpisując treści. Gdy te warunki zostaną spełnione, dodane zostaną dane wprowadzone przez użytkownika, z wyłączeniem wszystkich tagów, których sobie nie życzysz (użyj funkcji {stala}strip_tags(){/stala}).
Krok 9
Pozostał jeszcze do stworzenia panel administracyjny, czyli narzędzie, za pośrednictwem którego dodasz nowe wpisy. Dostęp do niego powinien być chroniony przez login i hasło. Aby zbytnio nie komplikować sprawy, w pierwszych linijkach skryptu panel.php znajdziesz zmienne {stala}$login{/stala} i {stala}$haslo{/stala}, do którego trafią wprowadzone dane.
Żeby logowanie i późniejsze korzystanie z panelu odbywało się sprawnie, potrzebujesz utworzyć tzw. mechanizm sesyjny. Najczęściej wykorzystuje się do tego celu ciasteczka, czyli z ang. cookies. Są to krótkie informacje tekstowe, które trafiają do przeglądarki użytkownika. Do ustawienia cookies potrzebna będzie funkcja {stala}set_cookie(){/stala}.
Jeżeli wprowadzone przez użytkownika login i hasło są poprawne, do pliku cookies trafi zakodowane algorytmem md5 hasło, co w razie przechwycenia ciasteczka w pewien ograniczony sposób utrudni dostęp do panelu. Użytkownik jest zalogowany wtedy, gdy jego hasło po zakodowaniu {stala}md5(){/stala} jest równe zawartości ciasteczka lub login i hasło przesłane metodą POST przez formularz jest prawidłowe.
Krok 10
Jako administrator bloga uzyskasz dostęp do dwóch opcji: dodawania wpisów i dodawania kategorii. Te działy są wybierane poprzez prostą instrukcję warunkową. Działa ona następująco: jeżeli wartość zmiennej {stala}$_GET[\’p\’]{/stala} jest równa wpis, pozwól na dodanie nowego wpisu, jeśli zaś \”kat\”, to udostępnij formularz dodawania kategorii.
Tutaj obie opcje działają analogicznie do funkcji dodawania komentarza. Zapytanie kierowane do bazy o dodanie nowego rekordu następuje wówczas, gdy spełniony jest warunek co do ilości wprowadzonych przez użytkownika znaków.
To już koniec. Rozbudowując własny blog o kolejne funkcje możesz pokusić się o dodanie takich opcji jak możliwość edycji i usuwania wpisów lub kategorii oraz śledzenie liczby odwiedzin z każdej notki. To jednak temat na zupełnie inny artykuł…
Serwisy internetowe oferujące darmowe blogi
1. Blog Onet.pl
Blog Onetu zgromadził jak do tej pory największą rzeszę internautów. Na stronie głównej znajdziesz przegląd najświeższych wątków oraz listę nowych i najpopularniejszych blogów. Poruszanie się po blogach innych użytkowników ułatwia katalog tematyczny oraz wyszukiwarka. Procedura założenia nowego bloga polega na podaniu jego nazwy i kategorii, do której zostanie przypisany.
Serwis udostępnia swoim użytkownikom 6 podstawowych szablonów – będziesz mógł je także potem zmienić. Jeżeli posiadasz konto e-mail w Onecie, instalacja jest już zakończona. Jeżeli nie, zostaniesz poproszony o założenie darmowej skrzynki pocztowej, która otwiera dostęp do większości usług portalu.
Zarządzanie pamiętnikiem nie powinno sprawiać żadnych problemów. Nawigacja po serwisie jest bardzo intuicyjna, będziesz mógł także korzystać z przystępnego edytora WYSIWYG (nie wymaga on znajomości kodu strony).
2. Blog.pl
Blog.pl to najstarszy serwis blogowy w Polsce, który działa w sieci już od 6 lat. Na stronie głównej znajdziesz sporą porcję newsów, spis polecanych blogów oraz skróty najnowszych wpisów autorów blogów. Brakuje podziału pamiętników na kategorie, lecz na szczęście dostępna jest podręczna wyszukiwarka.
Za założenie bloga od jakiegoś już czasu trzeba niestety zapłacić. Konieczne okaże się więc wysłanie SMS-a o równowartości 9 zł + VAT. Blog.pl oferuje ponadto rozszerzony wariant bloga dostępnego w rocznym abonamencie. Wykupując taką usługę, otrzymujesz możliwość zamieszczania nowych notek za pośrednictwem poczty elektronicznej i telefonu komórkowego (SMS, WAP). Twój blog będzie także wolny od reklam oraz nie ulegnie zawieszeniu po ponad dwóch miesiącach bezczynności, jak to ma miejsce w przypadku darmowych kont.
Panel administracyjny jest przejrzysty i umożliwia dodawanie nowych wpisów bez znajomości zagadnień z zakresu tworzenia stron WWW.
3. Blox Gazeta.pl
Blox to propozycja od portalu Gazeta.pl, który może aktualnie poszczycić się 68,5 tys. założonych kont. Strona główna, podobnie jak u konkurencji, zawiera listy polecanych blogów, najpopularniejszych pamiętników oraz wykaz ostatnio dodanych notek.
Aby zarejestrować blog, należy założyć konto pocztowe w portalu Gazety. Następnie można już przejść do drugiego etapu rejestracji, który polega na podaniu tytułu bloga, opisu, adresu oraz wskazania jednego z 12 dostępnych szablonów.
Dodawanie wpisów odbywa się za pośrednictwem przyjemnego w obsłudze panelu. W Bloksie zadbano o wygodę wprowadzania nowych notek. Możesz do tego celu wykorzystać zarówno wiadomości MMS wysyłane z telefonu komórkowego, jak i specjalny program bloxer. Ta prosta w obsłudze aplikacja pozwala w mig dodać nowe wiadomości do twojego bloga. Za ten pomysł należy się serwisowi Blox duży plus!
4. Blog Tenbit.pl
Blogi Tenbitu skupiają już ponad 250 tys. użytkowników. Na stronie głównej znajdziesz przegląd najnowszych notek, najaktywniejszych użytkowników, a także najczęściej odwiedzanych stron.
Do założenia bloga wymagane jest posiadanie konta pocztowego w domenie Tenbit. Na szczęście dalsza część instalacji trwa dosłownie chwilę. Możesz wybrać jeden z pięciu gotowych szablonów. Po podaniu numeru swojego telefonu komórkowego będziesz mógł z kolei dodawać nowe posty za pośrednictwem SMS-ów.
Mimo wszystko blog Tenbitu nie zachwyca możliwościami. Zniechęcają ubogie opcje towarzyszące dodawaniu nowych notatek. Rzuca się w oczy brak edytora WYSIWYG, jakże pomocnego przy edytowaniu wszelkiej maści tekstów na stronach WWW. Ponadto do każdej notki można dodać maksymalnie tylko jedno zdjęcie.
5. Mylog
Serwis Mylog.pl zdołał zgromadzić ponad 180 tysięcy użytkowników. Rejestracja nowego bloga nie trwa długo. Mylog.pl imponuje liczbą oferowanych szablonów. Możesz przebierać wśród przeszło 1700 propozycji. Użytkownicy lubiący modyfikować wygląd swoich pamiętników mają tutaj szerokie pole do popisu. Oczywiście, aby takie zmiany wprowadzić, konieczna okaże się znajomość języka HTML.
Dodawanie nowych notek odbywa się za pośrednictwem prostego formularza. Zdecydowanie brakuje tu edytora WYSIWYG.
Ciekawie prezentuje się możliwość redagowanie bloga przez większą grupę osób, lecz jest to już opcja płatna. Pakiet komercyjny zawiera także 1 MB przestrzeni dyskowej na grafiki, dokładne statystyki, narzędzie do tworzenia sond i wiele innych udogodnień.
6. Blogger
Moda na blogi nie umknęła uwadze koncernu Google. Proces instalacji jest szybki i intuicyjny. Do wyboru masz ponad 30 szablonów, lecz nic nie stoi na przeszkodzie, aby zaprojektować je samemu. Co ciekawe, do przygotowania szablonów zostały zatrudnione znakomite postacie ze świata webdesignu, m.in. Jeffrey Zeldman czy Douglas Bowman.
Panele administracyjne służące do zarządzania blogiem także stoją na najwyższym poziomie. Standardem jest wstawianie dowolnych zdjęć bezpośrednio do znakomicie przygotowanego edytora WYSIWYG. W panelach wykorzystano technologię AJAX, która eliminuje problem częstego przeładowywania strony.
Bezpłatne oprogramowanie do obsługi blogów
1. LifeType
LifeType to opensource\’owa platforma dla blogowiczów, umożliwiająca tworzenie wielu pamiętników przy pojedynczej instalacji. Oprogramowanie automatycznie wygeneruje miniaturki obrazów, pozwala na wprowadzanie podcastów czy wgrywanie na serwer wielu plików jednocześnie. Możesz wybrać jeden z ponad 60 szablonów.
Dużą zaletą LifeType jest możliwość edycji wpisów za pomocą poręcznego edytora WYSIWYG. Program ten oparto o paradygmat obiektowy MVC, gdzie rolę widoku pełnią dobrze znane programistom szablony Smarty.
Blog dba o przygotowanie przyjaznych dla wyszukiwarek odnośników, a generowany przez niego kod w pełni spełnia obowiązujący standard XHTML 1.0 Strict.
2. WordPress
Zdecydowanie najbardziej rozbudowanym blogiem na rynku jest WordPress. Znakomicie zrealizowany projekt, udostępnia setki szablonów i całą masę przydatnych funkcji.
Oprócz standardowych narzędzi, takich jak edytor WYSIWYG, w internecie znajdziesz setki dodatkowych wtyczek rozszerzających standardowe możliwości programu. WordPress pozwala nawet na import dotychczasowych blogów z takich serwisów jak np. Blogger.
Jako admin masz możliwość ustanawiania kont dla gości komentujących twoje wpisy, możesz również za pomocą WordPressa uruchomić pełnowartościową witrynę, niekoniecznie tylko sam blog.
Mechanizm kont doskonale sprawdza się także w przypadku blogów wieloosobowych. Oprogramowanie ułatwia też wyświetlanie adresów WWW zaprzyjaźnionych blogów, które możesz organizować w specjalnym menedżerze. Dostępna jest nawet opcja wpisów prywatnych, do których dostęp będzie chroniony za pomocą hasła.
3. BBlog
BBlog zainteresuje tych użytkowników, którzy preferują rozwiązania mniej rozbudowane. Oprogramowanie bazuje na szablonach Smarty i nie udostępnia edytora WYSIWYG.
Możliwe jest komentowanie wszystkich wpisów, na podstawie których blog generuje na bieżąco kanały RSS i Atom. BBlog wspiera również system kont. Pozwala to na tworzenie i prowadzenie blogów wieloosobowych.
Ponadto BBlog wyposażono w filtry antyspamowe, a także interfejs XML-RPC, który umożliwia dodawanie nowych wpisów za pośrednictwem zewnętrznych aplikacji.
Panel administracyjny bloga jest przejrzysty i zawiera tylko najbardziej przydatne opcje. Na stronie internetowej projektu dostępnych jest 5 szablonów oraz kilka przydatnych wtyczek.
