Okres przedświąteczny to czas, w którym robimy mnóstwo zakupów online: prezenty, choinkowe dekoracje, czy okazyjnie kupione na promocjach towary. Zakupy online robi już 77% Polaków. W porównaniu do 2019 r. jest to aż o 15% więcej. Świąteczny pośpiech bywa złym doradcą, w trakcie zakupowego szału można się łatwo zatracić, a cyberprzestępcy nie śpią. Jak nie stracić głowy i zadbać o bezpieczne transakcje online?
Sprawdzony sklep
„Pierwszą regułą bezpiecznych zakupów jest kupowanie w znanym i renomowanym miejscu. Najlepiej korzystać ze sklepu, który jest już sprawdzony – przez nas, bądź naszych znajomych czy bliskich. Warto przed pierwszym zakupem sprawdzić opinie na temat sklepu bądź sprzedawcy w specjalnych serwisach np. opineo.pl.” – mówi Aleksandr Valentij, Security Officer w Surfshark. „Jeśli nie są one najlepsze, szczególnie, gdy wspominają problemy z obsługą zamówień, lepiej z danego sklepu zrezygnować. Warto zwrócić uwagę, czy firma umieściła regulamin na swojej stronie www – taki dokument precyzuje sposoby działania sklepu przy zakupach czy reklamacjach.”
Przy zakupach za pośrednictwem aplikacji mobilnej koniecznie należy sprawdzić w Sklepie Play lub App Store, kto jest wydawcą aplikacji – czy jest to ta sama firma, która prowadzi sklep – jeśli jest inaczej powinniśmy być bardzo czujni, lub wręcz zrezygnować z zakupów, żeby nie paść ofiarą oszustwa. Korzystając z usług portali sprzedażowych należy także sprawdzić, jak wiele osób pozostawiło pozytywne komentarze na temat transakcji i sprzedającego, bo zwykle kupujący czytają tylko opinie o towarze.
Certyfikat połączenia i bezpieczne hasło
Kolejnym ważnym czynnikiem przy zakupach online jest certyfikat sklepu. Aby połączenie było bezpieczne i szyfrowane adres sklepu w oknie przeglądarki internetowej powinien się zaczynać od https, a nie od http. Ta jedna mała literka robi ogromną różnicę! Szyfrowanego połączenia nie można podsłuchać. Ponadto przeglądarka wyświetli ikonę zielonej kłódki, po której kliknięciu wyświetla się informacja czy certyfikat jest aktualny i kto jest jego wystawcą. Aby zwiększyć swoje bezpieczeństwo warto posiadać w każdym sklepie inne hasło. Hasło, oprócz liter i liczb powinno zawierać także znaki specjalne takie, jak !, @, $ i tym podobne. Uwaga także na wiadomości, które przychodzą na skrzynkę e-mail. Pierwsza zasada to sprawdzenie, czy link w wiadomości rzeczywiście prowadzi do sklepu, a nie do fałszywej strony, która się pod niego podszywa.
Sprawdź opisy produktów i ich ceny
Przy zakupach online, szczególnie w nowych dla nas sklepach powinniśmy też zwracać uwagę na opisy produktów i ich zdjęcia. Czy teksty napisane są poprawnie językowo, a zdjęcia są dobrej jakości. Często okazuje się, że towary, które nas interesują nie są dostępne „od ręki” i musimy na nie bardzo długo czekać, ponieważ płyną do nas np. z Chin. Taką sytuację można rozpoznać najczęściej po stylu i poprawności opisu towaru. Tłumaczenia z języków obcych są często niedokładne, niegramatyczne, a czasami nawet zabawne. To powinno być ostrzeżenie, że przesyłka może nie dotrzeć na czas.
Przed dokonaniem zakupu należy się także upewnić, że cechy produktu są dokładnie takie, jakich potrzebujemy. Jeśli cena jest wyjątkowo atrakcyjna na tle konkurencyjnych sklepów – należy wzmóc czujność, bo być może sprzedawany towar jest niepełnowartościowy lub używany.
Bezpieczna płatność
Najbezpieczniejszą formą płatności są karty płatnicze, z których skorzystamy zarówno bezpośrednio, wpisując dane karty, jak i za pomocą rozwiązań takich jak Apple Pay, Google Pay, Masterpass czy Visa Mobile. Coraz większą popularnością cieszy się bardzo prosta usługa Blik. Ważne, żeby zwrócić uwagę czy rozliczeń dokonuje renomowany pośrednik płatności. Wiele banków oferuje również jednorazowe wirtualne karty płatnicze – gdy cyberprzestępcy wykradną dane takiej karty, będą one dla nich bezużyteczne. Płatności dokonane kartą można reklamować w trybie tzw. chargebacku. To specjalna procedura organizacji kartowych, która gwarantuje, że dostaniemy zwrot pieniędzy, gdy zakup do nas nie dotrze czy będzie uszkodzony. Szczegółowe informacje na temat tej usługi można znaleźć na stronie internetowej swojego banku.
Warto zachować ostrożność, gdy dostajemy podejrzane smsy czy wiadomości e-mail z linkami – mogą to być próby wyłudzenia naszych danych. Nigdy nie należy podawać numeru pin karty płatniczej, numerów swoich dokumentów, takich jak chociażby dowód osobisty itd. Najczęściej na próby oszustwa można trafić na popularnych portalach z ogłoszeniami – w ich przypadku trzeba być szczególnie ostrożnym.
„Podczas gorączki świątecznych zakupów łatwo zapomnieć o tym, że nasze dane są cenne zarówno dla sklepów, jak i cyberprzestępców” – mówi Aleksandr Valentij, Security Officer w Surfshark. „Warto pamiętać, że nie musimy wyrażać zgód marketingowych w sklepach, aby potem nie otrzymywać niechcianych reklam na swoją skrzynkę mailową czy telefon. Cyberprzestępcom dane mogą posłużyć natomiast do oszustw, czy też po prostu kradzieży naszych pieniędzy.”
Korzystanie z wiarygodnych sklepów, wzmożona ostrożność przy zakupach oraz używanie bezpiecznych połączeń (np. domowa sieć zamiast publicznego hotspotu, do którego dostęp ma wiele ludzi i cyberprzestępcy mogą próbować wykraść nasze dane) zwiększy szanse udanych i bezproblemowych zakupów. By mieć pewność, że nasze dane są chronione na najwyższym poziomie warto skorzystać z usługi VPN, która szyfruje nasze połączenie ze sklepem online, dzięki czemu cyberprzestępcy nie przechwycą naszych danych.
Zwrot i reklamacja
Wszystkie konsumenckie zakupy online poza dobrami cyfrowymi (np. gry czy muzyka w formie cyfrowej) i towarami przygotowanymi na specjalne zamówienie (np. unikalny grawerunek) można zwrócić do 14 dni bez podania przyczyny. Sklep jest zobowiązany zwrócić pełną cenę towaru i koszt najtańszej wysyłki. Zasady zwrotu i reklamacji powinny być dokładnie opisane na stronie sklepu internetowego. W razie problemów z reklamacją można skorzystać ze wsparcia Powiatowego Rzecznika Konsumentów czy Federacji Konsumentów. Pomocna może być także wyżej wspomniana procedura chargeback. Osoby, które padły ofiarą oszustwa powinny zgłosić to bezzwłocznie na policję, a gdy skradziono również dane ich karty płatniczej – należy kartę zastrzec w banku.
