Od początku powstania sieci WWW na naszych oczach toczy się nieustanna wojna wyszukiwarek. Ma ona niewielu zwycięzców i mnóstwo przegranych. Niektórzy z nich z łoskotem spadali z najwyższych szczytów prosto na dno internetowej historii.
Wojna wyszukiwarek trwa do dzisiaj. Nikt z nas nie potrafi przewidzieć, czy za 10 lat Google wciąż będzie dominować na rynku wyszukiwania. Być może będziemy jedynie wspominać tego giganta na którego miejscu pojawi się inna firma? Historia informatyki – np. kres dominacji IBM-u – dowodzi, że nie ma takiej firmy, która nie mogłaby utracić swojej pozycji.
Lycos – chwała i upadek
Wyszukiwarka Lycos została uruchomiona w 1994 roku na Carnegie Mellon University. Początkowo akademicki projekt został szybko zamieniony w sprawną firmę. Gdy w 1999 r. polski internet był jeszcze w powijakach, Lycos był najprawdopodobniej najpopularniejszym serwisem internetowym na świecie. Czy jego historia nie przypomina historii Google? Nawet pieniądze na rozwój zostały pozyskane z funduszu venture capital.
W 2000 r. Lycos został sprzedany firmie Terra Networks za sumę niemal 5.5 miliarda USD. Jednak ta niebagatelna wartość firmy w ciągu kilku znacznie zmalała. W 2004 r. Lycos został odsprzedany koreańskiej firmie Daum Communications za niecałe 100 mln. USD. Dzisiaj Lycos nie jest nawet na tyle znany, aby być uwzględnianym w raportach na temat stanu rynku wyszukiwarek.
Szybka śmierć Infoseek
Wyszukiwarka Infoseek została uruchomiona także w 1994 roku. W ciągu kilku lat stała się bardzo popularna. W 1997 roku notowała ponad 7 mln. unikalnych użytkowników miesięcznie, co w tamtym okresie było sporą liczbą. Walt Disney kupił Infoseek w 1998 roku. Kwota transakcji nie została nigdy ujawniona, ale można się domyślać, że była nie była mała. Niestety renoma uznanej wyszukiwarki nie została wykorzystana. Disney połączył Infoseek z serwisem Go.com. To był już koniec samodzielnej wyszukiwarki Infoseek. Jak widać, potencjalny konkurent Google został uśmiercony na życzenie swojego nowego właściciela. Niemniej technologie stojące za wyszukiwarką były dalej sprzedawane, a inżynierowie pracowali przy innych projektach. Jeden z nich, Li Yanhong, został współzałożycielem Baidu, obecnie najpopularniejszej wyszukiwarki w Chinach.
AltaVista
AltaVista została uruchomiona 1995 roku przez firmę DEC. Szybko zdobyła dużą popularność. Serwowane wyniki wyszukiwania były – jak na tamten okres – całkiem dokładne. AltaVista była również bardzo szybką wyszukiwarką, a zawdzięczała to m.in. zaawansowanym rozwiązaniom sprzętowym. Już w 1998 roku firma posiadała 20 64-bitowych procesorów Alpha.
W 1998 r. firmę DEC razem z AltaVistą przejął Compaq. Rok później wyszukiwarka została przekształcona w portal internetowy w celu konkurowania z Yahoo!. Okazało się to być początkiem jej końca. W 2002 r. po porażce strategii portalowej kierownictwo AltaVisty ponownie skupiło się na wyszukiwaniu. W 2003 r. wyszukiwarkę przejęła firma Overture (o niej samej opowiemy za chwilę), a w tym samym roku samą Overture przejęło Yahoo!. Tak więc niedawny konkurent stał się nowym właścicielem serwisu. Na skutek złych posunięć udziały AltaVisty w rynku wyszukiwania regularnie spadały. Obecnie nie jest ujmowana w żadnych statystykach użycia wyszukiwarek.
Excite i wielka fuzja
Historia Excite jest doprawdy ekscytująca. Wyszukiwarka powstała w 1995 roku na bazie projektu Architext, który był rozwijany od roku 1993. Wyszukiwarka stawała się coraz popularniejsza i miała realne szanse zdominować rynek. Przyczyną klęski okazała się nieprzemyślana fuzja firm Excite i @Home (dostawcy szerokopasmowego internetu), która miała miejsce w 1999 r. W rezultacie połączenia powstała firma Excite@Home. Wartość fuzji była wyceniana przez analityków na 6.7 mld USD. Niestety rynkowa rzeczywistość zweryfikowała optymistyczne wyceny. Trzeci kwartał 2001 r. przyniósł straty w wysokości 60 mln USD. Oprócz problemów finansowych nowej firmy przyczyną spadku popularności Excite mogło być tworzenie serwisu będące sporym portalem. Dopiero Google udowodniło, że bardziej opłacalne jest stworzenie minimalistycznej wyszukiwarki, zamiast wielotematycznego portalu. Popularność Excite cały czas spadała. W 2004 r. nowym właścicielem została firma tworzące również wyszukiwarkę Ask.com.
GoTo.com – wzór dla AdWords
Co pozwoliło Google odnieść tak wielki sukces? Czy tylko popularna wyszukiwarka ciesząca się uznaniem użytkowników? Nie. Jeszcze ważniejsza była umiejętność przekucia dużego ruchu w duże zyski. A to było możliwe dzięki systemowi AdWords. Nie wszyscy jednak wiedzą, że pomysłodawcą aukcyjnego modelu sprzedaży linków sponsorowanych był Bill Gross z firmy Idealab, który w 1998 r. wdrożył swój system w wyszukiwarce GoTo.com.
Bill Gross zrozumiał, że reklamodawcy z chęcią zapłacą za kliknięcia w ich reklamy. Minimalna cena za link sponsorowany została ustalona na 1 cent. Na dodatek nie pobierano opłaty z góry. Wyszukiwarka obsługiwała także reklamy w kilku znanych portalach, łącznie z Yahoo!. Stworzenie AdWords w 2002 r. było powodem procesu sądowego między Billem Grossem, a Google. Zakończył się ugodą i przydzieleniem twórcy pomysłu pakietu akcji korporacji (niektóre źródła podają, że proces toczył się między Yahoo! a Google).
Jedna z trzech reklam telewizyjnych reklamujących GoTo.com.
Zyski ze współpracy z partnerami (AOL, Microsoft, Netscape, Yahoo!) były tak duże, że kierownictwo GoTo.com zdecydowało się wyłączyć własny serwis. Biorąc pod uwagę dalszy rozwój rynku internetowego, nie był to najlepszy pomysł. Zreflektowano się w 2001 r., gdy wyszukiwarkę ponownie uruchomiono pod nazwą Overture. Było już jednak zbyt późno, aby zdobyć większe udziały w rynku wyszukiwania. Ostatecznie firma została kupiona przez Yahoo! za ponad 1.5 mld. USD. Dla portalu było to zabezpieczeniem własnych interesów., ponieważ to Overture dostarczał większą część linków sponsorowanych.
Wnioski
Rynek wyszukiwarek jest dynamiczny. W ciągu kilku lat można odnieść ogromny sukces, aby następnie jeszcze szybciej stoczyć się na samo dno. Nawet duża popularność i ogromne zyski nie powinny być powodem nadmiernej pewności siebie.
